Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yörükler II, İlhan Şahin,Aymira Taşbaş,Erhan Taşbaş, Editör, Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları, Ankara, ss.361-367, 2022
Askerî hizmet ifa eden timar sahipleri arasında dizdarlar ilginç bir zümre olarak dikkat çekmektedir. Timar-zeamet ruznamçe defterlerinde dizdarların işledikleri suçlar sebebiyle vazifelerinden azledilip timarlarının ellerinden alındığına dair çok sayıda kayıt bulunmaktadır. Bu kayıtlardan taşradaki dizdarların bazılarının kendi başlarına buyruk, merkezî otoriteden bağımsız ve keyfî bir şekilde hareket etme temayülünde oldukları anlaşılmaktadır. Zikredilen kayıtlarda kaledeki görevlerini ihmal ederek aylarca yaylalarda koyunlarının yanında kalan, sabit bir yerde karar kılamayan, serbest bir hayat tarzına sahip olup hayvancılıkla uğraşan dizdarlardan bahsedilmesi bunların konargöçer Türkmenler olduklarını düşündürmektedir. Bu çalışmada, XVI. yüzyıla ait timar-zeamet ruznamçe defterleri üzerinden Anadolu’nun muhtelif bölgelerinde dizdarlık yapan ve yörük olması muhtemel kimselere dair tesbitlerde bulunulacaktır.
Dizdārs (castellans, heads of castle garrisons) draw attention as an interesting group among tīmār-holders who perform military service for the Ottoman Empire. There are many records in the tīmār-ze‘āmet rūznāmçe defterleri (daybooks of tīmār-bestowals) about dizdārs who were dismissed from their tīmār-holding statues due to the misconducts they had committed. From these records, it is understood that among the dismissed dizdārs, there are certain dizdārs in the provinces tended to act on their own, arbitrarily and independently from the central authority. These dizdārs, who neglected their duties in castles, stayed with their flocks of sheep for months, could not live in a certain place, had a free lifestyle and were engaged in animal husbandry, can be assumed as nomadic Turkomans. In this study, some considerations will be made about the dizdārs of various regions of Anatolia who were likely to be nomads, based on tīmār-ze‘āmet rūznāmçe registers which belongs to the XVIth century.