İş Arayanların İşe Yönelmeme Nedenleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması


Creative Commons License

Kocakaya M. E., Karanfil Tamer S., Yetkin K., Korkmaz A., Tozar B., Ak Y.

Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, sa.85, ss.127-142, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

İşe yönelmeme, iş arayan ve bir işe yönlendirilen bir bireyin işe başvuru yapmaması, iş görüşmesine gitmemesi, iş teklifini reddetmesi veya iş başı yapmaması gibi durumları içermektedir. İşe yönelmeme birçok farklı nedenden kaynaklanabilmektedir. Bu çalışmanın amacı iş arama sürecinde bir iş ve meslek danışmanı tarafından bir işe yönlendirilen bireylerin işe yönelmeme nedenlerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Bu kapsamda, iş arama davranışını ve işin kabul edilmemesini etkileyen potansiyel faktörleri belirlemek amacıyla ulusal ve uluslararası literatür incelenmiş, uzmanlar ile görüşülmüş, pilot uygulama yapılmış ve ölçek formu hazırlanmıştır. Bu form, sosyo-ekonomik yapısı itibarıyla İstanbul’un en dezavantajlı ilçelerinden biri olan Sultanbeyli’de ikamet eden, en az bir işe yönlendirilmesine karşın işe girmemeyi tercih eden, 18 yaş ve üzeri 424 katılımcıdan oluşan bir örnekleme çevrim içi olarak uygulanmıştır. Saha çalışmasının ardından ölçek sorularının altında yatan boyutların keşfedilmesi için açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizleri (DFA) yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda çalışmada işe yönelmeme durumu için “bireysel nedenler” ve “iş ve işveren kaynaklı nedenler” olmak üzere iki boyutta kategorize edilen toplam 19 maddeden oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir.

Refusal to orient includes failing to apply for a recommended open job position, withdrawing a submitted application, missing a job interview, or rejecting a job offer. Many reasons influence an individual’s decision regarding a job offer. This study aims to establish a scale for identifying the reasons for the decision to refuse to orient to a job recommendation of employment and career consultation. Toward this end, the study reviewed the literature, consulted with experts, conducted a pilot study, and, ultimately, developed the scale. This scale was planned for a sample of 424 participants aged 18 years and above and residing in Sultanbeyli, which is one of the most socioeconomically disadvantaged districts in Istanbul. These individuals were recommended for at least one job but opted to decline the offer. Following the survey process, the study conducted exploratory and confirmatory factor analyses to pinpoint the dimensions that underlie the items of the scale questions. As a result, indicated the formulation of a valid and reliable scale that consists of 19 items, which were categorized under two dimensions, namely, personal reasons and employer and job-related reasons.