OTTO, Ankara, 2017
Kavramlar tasavvur ve tasvir dünyamızın vazgeçilmez
ögeleridir. Bir şeyi tanımlamak, nitelemek, belirtmek ve anlatmak için
başvurduğumuz vazgeçilmez araçlardır. Zihinsel faaliyetlerin ürünü olarak,
fertlerin bilgi birikiminin de temelini oluştururlar. Bu birikim aynı zamanda
insanlığın da ortak hafızası demektir. Bilimsel alanların temel dinamiklerini
oluşturan kavramlar, anlamayı ve anlatmayı kolaylaştırıcı özelliğe sahiptirler.
Her bilim dalı kendisini ifade edebilmek için temel bir takım kavramlar
kullanır. Bu kavramlar üzerinden sahasına ilişkin kendi bilimsel örgüsünü inşa
eder. Öyle ki, her bilim dalı bu bilimsel örgünün temel unsurları olan
kavramlar yolu ile kendisini tanıtır, tanımlama yolunu seçer. O halde her
kavram bilim dalları için kelimelere bürünmüş anlam kalıplarıdır. Bu kalıpların
zaman içinde kılavuz eserler haline gelmesi de kaçınılmaz olmuştur. Yine her
bilim dalı kendi terminolojisini ve kavramsal literatürünü vücuda getirerek
sözlükler, ansiklopediler ve rehber kitaplar halinde kaynak eserlere
dönüştürmüştür. Doğru bilgiye ulaşmak için doğru ve kolay anlaşılan anahtar
kavramlara ihtiyaç olduğu muhakkaktır. Mûsikî her ne kadar icraya dayalı bir
bilim dalı olsa da, mûsikî nazariyat alanında yapılan çalışmalarla geçmişten
günümüze etkin bir bilimsel birikime de sahip olmuştur. Bu birikimin doğru ve sağlıklı bir biçimde
günümüze aktarılması için mûsikî terimlerinin bilinmesi ve doğru anlaşılması
büyük önem taşımaktadır. Türk Din Mûsikîsi alanında yapılan çalışmalara bir
katkı olması amacıyla hazırladığımız bu eser, birtakım anahtar kavramların
harmanlanması niteliğindedir. Alfabetik sıralama esas alınmamış, bilinmesi önem
arz eden kavramlar kendi içinde pedagojik açıdan sıralamaya tabi tutulmuştur.
Seviye bakımından, ortaöğretim, lisans ve lisansüstü eğitim alanına hitap
edecek şekilde hazırlanmıştır. Bu hazırlık sırasında, incelenen terimlerin
“Ağyarını mânî, efrâdını câmî” (kavramın kastetmediği anlamları dışlayıcı,
kastettiği şeyleri de içinde barındırma) olma özelliğe sahip olmasını sağlamaya
özen gösterilmiştir. Açık bir dil ve kolay anlaşılır cümleler kullanmaya önem
verilmiştir. Bu çalışmanın amacı, belirlenen kavramları hedef kitlenin
ihtiyaçları çerçevesinde seçmek suretiyle önem sırasına göre veciz bir şekilde
sunmaktır. “Yüz Türk Din Mûsikîsi” kavramından oluşan bu çalışmadaki hedef
kitle, mûsikîye başlangıç aşamasında olanlar,
İmam Hatip Lisesi, Güzel Sanatlar Lisesi, İlahiyat Ön Lisans, İlahiyat ve
İslami İlimler Fakültesi ile Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencileridir.