Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Tematik Rollerle Ortaç Öğretimi


Alaca S., Yılmaz E.

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi ve Yabancı Dil Araştırmaları , M. Ertan Gökmen,Nazan Tutaş,Sebahat Alan, Editör, Ankara Üniversitesi, Ankara, ss.55-65, 2017

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2017
  • Yayınevi: Ankara Üniversitesi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.55-65
  • Editörler: M. Ertan Gökmen,Nazan Tutaş,Sebahat Alan, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi kaynaklarında çoğunlukla biçimsel olarak ele alınan ve öğretilen ortaçların, işlevsel öğretimini amaçlayan bir yöntem sunulacaktır. Özellikle -DIk+iyelik ve -An ortaç biçimbirimleri biçimsel ve zaman odaklı öğretilmektedir. Söz konusu ortaçlar biçimbirimleri için geçmiş zaman ve geniş zaman kodlamaları yapılmaktadır. Hâlbuki bu biçimbirimlere zaman gönderiminden daha çok tematik roller ile değerlendirildiğinde “kılıcı” ve “etkilenen” rollerini belirleme görevinde oldukları görülür. Çalışma, ortaç yapım aşamasına anlambilimsel bakarak öğreniciler için genel bir kural hazırlamayı hedeflemektedir. Biçim odaklı anlatılan ortaç eklerinde örneğin –DIk eki için geçmiş, geniş ve şimdiki zaman gönderimi yaptığı; –An eki için ise geniş ve şimdiki zaman gönderimi yaptığı belirtilmektedir. Öğrenicinin geniş zaman ve şimdiki zaman gönderimi için hangi eki seçmesi gerektiğine dair geçerli ve belirgin bir açıklama çoğunlukla bulunmamaktadır. Bu durumda öğrenici “oturan adam” ya da “oturduğum bank” ayrımlarını nasıl gerçekleştirmelidir? Kimi kaynaklarda öznesel ve tümleçsel olarak da belirtilen söz konusu eklerin tümleçlerin kılıcısını ve etkilenenini belirttiğini açıklamak yukarıda belirtilen örneklerde seçimi kolaylaştıracaktır.