Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt.7, sa.1, ss.16-38, 2025 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki illerin yaşam kaliteleri, OECD’nin Daha İyi Yaşam Endeksi (BLI: Better Life Index) üzerinden TÜİK 2015 verileri kullanılarak, Bulanık Veri Zarflama Analizi ile ölçülmeye çalışılmıştır. Endeksler üzerinden yapılan etkinlik analizi uygulamalarında genellikle bir tek girdi vardır ve bu girdi bire eşit olan bir yapay değişkendir. Endeksi oluşturan diğer tüm unsurlar ise çıktılar olarak kabul edilmektedir. Bu çıktılar arasında endekse negatif etkisi olanlar tersleri alınarak pozitif etki yaratılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada ise farklı bir yaklaşım benimsenerek, endeksi meydana getiren göstergelere herhangi bir değişim ya da dönüşüm uygulanmadan, endekse pozitif katkı sağlayan unsurlar artırılması hedeflenen çıktılar olarak, endekse negatif etkisi olan unsurlar ise azaltılması hedeflenen girdiler olarak ele alınmışlardır. Etkinlik analizinde Daha İyi Yaşam Endeksi’nin tümüyle pozitif unsurlardan oluşan boyutları kapsam dışı bırakılmıştır. Çalışmanın keskin değerlerle değil de bulanık sayılarla gerçekleştirilmesinin temel motivasyonu, bazen değişkenlerin özünde bulanık olmaları, değişkenler arasındaki ilişkilerin bulanık olmaları (fonksiyonel yapısının belirlenememesi) ya da yeterli veriye ulaşılamaması halinde parametrik yöntemler yerine non-parametrik yöntemlerin kullanılması gerekliliğidir. Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki tüm iller için ayrı ayrı hem girdi yönelimli hem de çıktı yönelimli olacak şekilde oluşturulan etkinleştirme önerilerinin, illerin yaşam kalitelerinin yükseltilmesinde karar vericiler için bir yol haritası olabileceği düşünülmektedir. Çalışmada bulanık etkinlik skorları RStudio deaR FuzzyLP ile hesaplanmıştır.