Sağlık psikolojisi bakış açısından karar anı teşviklerinin merdiven kullanımı üzerindeki etkileri

Creative Commons License

TAŞKALE N., Sertel Berk Ö.

Türk Halk Sağlığı Dergisi, sa.14, ss.95-114, 2016 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: Türk Halk Sağlığı Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.95-114
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Bu çalışma güçlü bir fiziksel aktivite olan merdiven kullanımını artırmada karar anı teşviklerini kullanan çalışmaları gözden geçirmektedir. Gereç ve Yöntem: Bu derleme, 1995- 2015 yılları arasında yayımlanmış olan yürüyen merdiven yerine merdiven kullanmayı artırmayı inceleyen çalışmaları içermektedir. Arama “EbscoHOST”, “JSTOR”, “Medline”, “ProQuest”, “PsychInfo”, “Sage”, “ScienceDirect”, “TÜBİTAK ULAKBİM” ve “Wiley Online Library” veri tabanlarında “merdiven, yürüyen merdiven, asansör, fiziksel aktivite, tanıtım, uygulama” anahtar kelimeleri kullanılarak Türkçe ve İngilizce dilindeki yayınlarla gerçekleştirilmiştir.Bulgular: Karar anı teşvikleri ile merdiven kullanımını artırmayı amaçlayan deneysel çalışmaların gözden geçirilmesi, bu teşviklerin merdiven kullanımını artırmada başarılı bir müdahale olduğunu göstermektedir. Bu teşvikler bir davranışsal ipucu olarak işlev görmekte ve mesajlar yarar, engel ve duyarlılık algılarını etkileyerek ve öz-etkinlik inançlarını yükselterek bireyleri merdiven kullanmaya yönlendirmektedir. Sonuç: Karar anı teşvikleri kullanımı merdiven kullanımını artırmada başarılı bir yöntemdir. Davranışsal bir ipucu görevi yapar. Bununla beraber, mesajların alt grupların özgül ihtiyaçlarına hitap edebilmesi için, bu teşviklerin kuramsal arka planını değerlendirecek çalışmalara gereksinim vardır.

Objective: This study reviews studies which have used point of decision prompts to increase stair use, as a vigorous physical activity. Methods: This review included studies dealing with increasing stair use as opposed to escalator use that have been published between 1995-2015. The search was conducted in Turkish and English language publications using the keywords “stair, escalator, elevator, physical activity, promotion, implementation” in “EbscoHOST”, “JSTOR”, “Medline”, “ProQuest”, “Sage”, “ScienceDirect”, “TÜBİTAK ULAKBİM” and “Wiley Online Library” databases. Results: Review of experimental studies which aim to increase stair use by point of decision prompts showed that use of such prompts is a successful implementation in increasing stair use. These prompts function as a cue for action and messages direct people to use stairs, by affecting benefit, barrier and susceptibility attributions and enhancing self-efficacy beliefs. Conclusions: The use of point of decision prompts is a successful method to increase stair use. It serves as a cue for action. However, there is a need for future studies to evaluate the theoretical backgrounds of such prompts in order for messages to address special needs of subgroups.