Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hazine-i Evrak Arşiv ve Tarih Araştırmaları Dergisi, sa.7, ss.79-100, 2025 (Hakemli Dergi)
Anadolu’da kurulmuş Türkmen beyliklerinin birçoğunda
olduğu gibi Dulkadıroğulları Beyliği’nin de saray teşkilatı hakkında bilinenler
sınırlıdır. Mevcut literatürde umumiyetle kaynaklarda kendilerinden bahsedilen
az sayıdaki saray mensubuna atıfla ilgili vazifelerin varlığından söz edilmekle
iktifa edildiği görülmektedir. Bununla birlikte, Dulkadıroğulları Beyliği’nin
Osmanlı hâkimiyetine girmesi neticesinde bölgede yapılan tahkikat, tahrir ve
timar tevcihlerine ait muhtelif kayıtlar bu konuda yeni bilgiler elde etmeye
imkân vermektedir. 1515 yılına ait bir tahkikat raporundan ve – bazıları daha
önce dikkat çekmemiş olan – 1520’li yıllara ait tahrir defterlerinden derlenen
yaklaşık yirmi altı ismin beylik döneminde Alâüddevle Bey (1480-1515) ile
Şehsuvaroğlu Ali Bey’in (1515-1522) hizmetinde bulunmuş saray görevlileri oldukları
tespit edilmiştir. Söz konusu kayıtlardan hareketle bu çalışmada
Dulkadıroğulları Beyliği’nin son dönemlerinde bey sarayında ve buna ilaveten
bürokrasi ve askeriyede görev almış kimseler üzerinde durulmuş, bunların ne
gibi görevleri yerine getirdikleri, intisap-himaye ilişkileri ve Osmanlı
idaresi altındaki akıbetleri incelenmeye çalışılmıştır.
Like the other Turkoman principalities established in Anatolia, there is very little information on the court organization of the Principality of Dhu’l-Ḳadr. In the literature, it is generally seen that only a few members of the palace are mentioned in the sources, and their duties are superficially referred. However, with the Ottoman rule in the region, various investigations, taḥrīr surveys and tīmār bestowals were carried out. The registers which were prepared as a result of these investigations and surveys provide new information on this subject. A 1515 report of an investigation and the taḥrīr registers of 1520s, some of which have not been studied so far, reveal that about twenty-six people were palace officials who had served under ‘Alā’ al-Dawla Beg (r. 1480-1515) and ‘Alī Beg, the son of Shāh-suvār (r. 1515-1522) during the last period of the Principality of Dhu’l-Ḳadr. Based on these records, this study focuses on those who served in the Dhu’l-Ḳadr rulers’ palace, as well as in the bureaucracy and military during these last periods, and tries to examine what kind of duties they performed, their relations of initiation and patronage, and their fate under the Ottoman rule.