İzmit Körfezinin Jeokimyasal Deprem Kayıtları

Arslan Kaya T. N., Sarı E., Çağatay M. N., Kurt M. A.

74. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Türkiye, 11 - 15 Nisan 2022, ss.150

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.150
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İzmit Körfezi Karamürsel ve Gölcük havzalarından alınan iki sediment karotunun jeokimyasal ve sedimentolojik özellikleri kullanılarak kirliliğin zamansal evrimi ve iz element (As, Co, Cr, Cu, Hg, Pb and Zn) kaynakları araştırıldı. Kirlilik kaynaklarını sınıflandırmak için hiyerarşik küme analizi (HCA) ve Pearson korelasyon (PC) kullanıldı. Karotlarda incelenen iz elementlerin dağılım profillerine göre, karotun üst seviyesindeki 1999 İzmit depremi tarafından tetiklenen kütle akıntısı biriminde element zenginleşmesi gözlenmiştir. 

 

Element zenginleşmesinin yüksek gözlendiği kütle akması biriminde toplam organik karbon (TOC) % 3.4'e ulaşmaktadır. Bunun başlıca nedeni deprem sırasında kuzey kıyıda bulunan bir petrol rafinerisinden çıkan yangın ve ham petrol sızıntısıdır.

 

HCA'ya göre Karamürsel karotu antropojenik kirlilik (Cu, Pb, Hg, Zn) ve doğal kaynak (Co, As, Al, Cr) olarak 2 kategoriye ayrılmıştır. Zenginleştirme faktörüne göre, Karamürsel Havzası Cu, Pb, Zn ve Hg bakımından orta-aşırı derecede zenginleşmiştir.

 

The temporal evalution of pollution and trace element sources (As, Co, Cr, Cu,Hg, Pb and Zn) were investigated using the sedimentological and geochemical proporties of two core retrieved from Karamürsel and Gölcük basins of the İzmit Gulf. Hierarchical cluster analysis (HCA) and Pearson Correlation (PC) were used to classify pollution sources. The distribution profiles of the investigated elements in the cores showed high trace element enrichments in a mass flow unit in the upper part of the core triggered by the 1999 İzmit earthquake.

Total organic carbon (TOC) was up to 3.4% in the mass flow unit where element enrichment is high. This is mainly due to the crude oil spill and fire from an oil refinery, located on the northern coast, during the earthquake.

HCA showed two clusters for the Karamürsel core, representing anthropogenic pollution (Cu, Pb, Hg, Zn) and natural sources (Co, As, Al, Cr).  According to enrichment factor, the Karamürsel Basin has been moderately to extremely enriched in Cu, Pb, Zn, and Hg.