Türkiye’de Bir İlk: CaII K Kromosferik CCD Görüntüleme

Creative Commons License

Başal M., Çakmak H., Gültekin Annak A., Erdoğan Al N.

Türkiye'deki Teleskoplarla Bilim Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 14 - 15 Mayıs 2012, ss.15-21

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.15-21
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Güneş, Dünya’daki canlılığın kaynağı ve Evren’i anlamanın anahtarıdır. Bu nedenle onu incelemek ve anlamak, hem bilimsel hem de yaşamsal bakımdan büyük öneme sahiptir. Öncelikle Güneş’in fotosfer ve kromosfer tabakalarında çok belirgin olarak kendini gösteren değişken Güneş aktivitesinin anlaşılması, Güneş’in ve ondan itibaren emsali yıldızların anlaşılması yolunda atılacak çok büyük bir adımdır. Zira, Arz’a yakın uzaya ve atmosfere göz ardı edilemeyecek yansımaları olan bu değişkenlik, yıldızları tanıma imkânı doğuracak olan temel bilimsel önemi yanında, yörüngedeki uydulardan atmosferdeki ve Yeryüzündeki faaliyetlere kadar uzanan çok geniş bir yelpazede günlük hayatımızı da etkilemektedir. Günümüzde çok önemli olan Güneş faaliyetlerini takibe ve anlamaya yönelik çabalar yukarıda kısaca bahsedilen nedenlerle gelecekte daha da önem kazanacak, ilgili teknik alt yapının değişen ihtiyaçlara cevap verir şekilde sürekli geliştirilmesi gerekecektir. İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde bu anlamda atılan önemli bir adımın ilk sonuçlarını verdiğimiz çalışmamızın konusu, mevcut ve aktif olan H-alfa kromosferik CCD görüntüleme sistemimizin yanı sıra, Türkiye’de bir ilk olarak, Güneş kromosferinin CaII K dalgaboyunda da CCD gözlemine imkân tanıyan sayısal bir gözlem ve değerlendirme siteminin daha kurulmuş olmasıdır. Kesin raporu verilerek Mayıs-2012 itibariyle tamamlanan 6021 numaralı ve İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Güneş Servisi Laboratuvarı’nın Kurulumu isimli bilimsel araştırma projesi kapsamında gerçekleştirilen bu yatırımla, Güneş’in hem alt hem de üst kromosfer tabakası bundan böyle ‘iki farklı gözlem penceresinde’ doğrudan doğruya sayısal ve eş zamanlı olarak gözlenebilecek, çalışılabilecek ve elde edilen CCD verileri esnek bir veri tabanında saklanarak kullanıma sunulabilecektir.