Edizioni Istituto Italiano di Cultura di Istanbul, İstanbul, 2023
Questo volume
rappresenta il rescoconto degli interventi di otto illustri studiosi turchi e
italiani che hanno partecipato al convegno intitolato “Dante Alighieri e
Yunus Emre: due universi paralleli a confronto”, che ha avuto luogo in
forma digitale, a causa della pandemia da Covid, tra il 30 settembre e il 21
ottobre 2021. Il convegno ha inteso celebrare nell’anno 2021 il 700o
anniversario della morte dei due Sommi Poeti e padri della lingua e della
letteratura dei nostri rispettivi paesi.
Questo convegno è
stato pensato dal Dipartimento di Lingua e Letteratura Italiana dell’Università
di Istanbul in collaborazione con l’Istituto di Cultura Italiana di Istanbul e
il Centro Yunus Emre di Ankara come un’occasione di dialogo e di confronto tra
la cultura e letteratura italiana e quella turca.
In ogni sessione del
convegno due studiosi dei rispettivi paesi hanno analizzato l’opera dei due
grandi poeti, secondo una prospettiva storica, letteraria, teologica e
linguistica attraverso un confronto diretto e sono stati moderati da un docente
dell’università di Istanbul. Gli interventi sono stati presentati in lingua
originale con traduzione simultanea turco/italiano e viceversa.
Durante la prima
giornata ha avuto luogo la presentazione e apertura ufficiale del convegno da
parte delle istituzioni. Sono intervenuti l’Ambasciatore d’Italia ad Ankara,
dott. Massimo Gaiani; l’Ambasciatore della Turchia a Roma, dott. Ömer Gücük; il
Presidente dell’Istituto Yunus Emre, dott. Şeref Ateş e il Rettore
dell’Università di Istanbul, prof. Mahmut Ak. Ha introdotto il convegno il
Direttore dell’Istituto di Cultura Italiana ad Istanbul, dott. Salvatore
Schirmo.
I partecipanti e
moderatori degli interventi sono stati i seguenti:
Mahmut Ak, rettore
dell’Università di Istanbul e Roberto Tottoli, rettore dell’Università di
Napoli L’Orientale hanno discusso della prospettiva storica e sono stati
moderati da Barbara Dell’Abate Çelebi. La prospettiva letteraria è stata
discussa dallo scrittore e docente universitario Iskender Pala e da Emilio
Torchio, dell’Università di Padova, moderati dal capo del dipartimento di
Letteratura Italiana dell’Università di Istanbul, Sadriye Güneş. La terza
giornata ha visto gli interventi relativi alla prospettiva teologica da parte
di Kenan Gürsoy, ex-ambasciatore turco presso la Santa Sede e docente presso
l’università Aydin e di Paola Nasti, docente presso l’università americana
Northwestern, moderati da Cristiano Bedin. L’ultima giornata ha coinciso con la
settimana della lingua italiana nel mondo ed è stata incentrata sulla lingua.
Antonella Elia ha moderato gli interventi di Hayati Develi, decano della
Facoltà di Letteratura dell’Università di Istanbul e di Roberto Mondola,
docente presso l’Università di Napoli L’Orientale.
Con questo convegno
si è inteso celebrare la grandezza di Dante Alighieri e di Yunus Emre non solo
individualmente ma all’unisono, facendo affiorare nel confronto elementi meno
conosciuti non solo al grande pubblico. L’auspicio è che da tale
approfondimento possano emergere nuove sfumature che vadano ad arricchire anche
la relazione tra questi due grandi paesi del Mediterraneo, sul filo di quel
dialogo millenario che ha visto l’intrecciarsi della storia e della cultura
italiana e turca.
Barbara Dell’Abate Çelebi – Cristiano Bedin
Istanbul, Febbraio 2023
Editörlerin Önsözü
Bu eser, 30 Eylül – 21 Ekim 2021 tarihleri arasında
Covid19 pandemisi nedeniyle dijital platformda gerçekleştirdiğimiz “DanteAlighieri
ve Yunus Emre: İki Paralel Evrenin Karşılaştırılması” başlıklı
konferansımıza iştirak eden sekiz saygıdeğer Türk ve İtalyan araştırmacının bildirilerini
içermektedir. 2021 yılında düzenlenen bu konferansla iki ülkenin dil ve
edebiyat üstadı iki büyük şairini, ölümlerinin 700. yılında anmak
amaçlanmıştır.
Türk ve İtalyan edebiyat kültürlerinde karşılaştırmalı bir
çalışma yapmak amacıyla, İstanbul Üniversitesi İtalyan Dili ve Edebiyatı
Anabilim Dalınca düzenlenmesi düşünülen bu konferans, İstanbul İtalyan Kültür
Merkezi ve Ankara Yunus Emre Enstitüsü iş birliği ile gerçekleşmiştir.
İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinin moderatörlüğünde
gerçekleşen oturumlarda, iki ülkenin araştırmacıları, iki büyük şairin
eserlerini tarih, edebiyat, teoloji ve dilbilim açılarından karşılaştırmalı
olarak incelemiştir. Orijinal dilde yapılan konuşmaların Türkçe/İtalyanca –
İtalyanca/Türkçe çevirileri eşzamanlı olarak yapılmıştır. Ilk gün, konferansın
tanıtımını ve resmi açılışını gerçekleştirmiştir; İtalya Ankara Büyükelçisi
Sayın Dr. Massimo Gaiani, Türkiye Roma Büyükelçisi Sayın Dr. Ömer Gücük, Yunus
Emre Enstitüsü Müdürü Sayın Dr. Şeref Ateş ve İstanbul Üniversitesi Rektörü
Sayın Prof. Dr. Mahmut Ak açılış konuşmaları yapmışlardır. Konferansın
tanıtımını İstanbul İtalyan Kültür Merkezi Müdürü Sayın Dr. Salvatore Schirmo
gerçekleştirilmiştir.
Oturum moderatörleri ve konuşmacılar aşağıda belirtilmektedir:
İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak ve
Napoli “L’Orientale” Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Roberto Tottoli,
konuşmalarını tarihi açısından ele almışlardır. Oturumun moderatörlüğünü Doç.
Dr. Barbara Dell’Abate Çelebi üstlenmiştir. Yazar ve öğretim üyesi İskender
Pala ve Padova Üniversitesi öğretim üyesi Dr. EmilioTorchio’nun edebi açıdan
ele aldığı oturumun moderatörlüğü İstanbul Üniversitesi İtalyan Dili ve
Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Sadriye Güneş tarafından yapılmıştır.
Üçüncü gün eski Vatikan Türk Büyükelçisi ve Aydın Üniversitesi öğretim üyesi
Kenan Gürsoy ve Northwestern Amerikan Üniversitesi öğretim üyesi Paola Nasti
çalışmalarını teolojik açıdan ele aldı ve oturumun moderatörlüğünü Dr. Öğr. Üy.
Cristiano Bedin üstlenmiştir. Konferansın son günü Dünyada İtalyan Dili Haftası
ile aynı zamana denk geldiğinden dil bağlamında ele alınmıştır. Doç. Dr.
Antonella Elia moderatörlüğünde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı
Prof. Dr. Hayati Develi ve Napoli “L’Orientale” Üniversitesi öğretim üyesi
Roberto Mondola araştırmalarını sunmuştur.
Bu konferans dizisi ile Dante Alighieri ve Yunus Emre’nin
büyük önemini ayrı ayrı onurlandırmak yerine, her iki şairin az bilinen ortak
özelliklerini gün yüzüne çıkararak karşılaştırmalı olarak ele alınması
amaçlanmıştır. Bu çalışmanın, Akdeniz’in iki büyük ülkesi arasındaki ilişkiyi,
Türk-İtalyan tarih ve kültürlerinin iç içe geçtiği bin yıllık diyalog
çizgisinde geliştirecek yeni fırsatlara vesile olmasını temenni ederiz.
Barbara Dell’Abate Çelebi – Cristiano Bedin
Istanbul, Şubat 2023