Akademik Veri Yönetim Sistemi
2. İSTANBUL ULUSLARARASI COĞRAFYA KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 17 - 18 Haziran 2021, cilt.1, ss.133-136
TÜRKİYE’NİN GÜNEŞ ENERJİ POTANSİYELİ VE GELİŞİMİ
Fevzi ERMİŞ, İsmet AKOVA
fevziermis@gmail.com
ÖZET
Enerji, geçmişten günümüze vazgeçilmez bir kaynak olarak insan hayatının odak noktasında
yer almış ve gelecekte de şüphesiz bu konumunu koruyacak bir unsurdur. Doğal şartlar altında
yaşayan ilk insanlardan, günümüz modern insanına kadar geçen sürede enerji kullanımı sürekli
artarken, enerji kaynakları da çeşitlenmiştir. Sanayi Devrimi sonrası karbon kökenli olan kömür
18. Ve 19 YY’larda önem kazanırken, 20 YY petrolün değerlendiği bir dönem olmuştur.
20.YY’ın ortalarından itibaren de bu kaynaklara ek olarak doğalgaz devreye girmiştir. Fakat
20.YY’ın son çeyreğinden itibaren başta ekonomik olmak üzere, çevresel ve politik sebeplerle
farklı enerji kaynaklarına yönelimlerin arttığı ciddi bir değişim dönemi olmuştur. 21. YY’da
daha belirginleşen bu değişimde ekolojik ve ekonomik kaygılar ön plana çıkmakla birlikte
kamuoyunun da belirgin bir etkisi vardır. Bu değişimin yönü alternatif kaynaklar olarak ifade
edilen yenilebilir kaynaklara olmuştur. Güneş, rüzgâr, jeotermal, dalga, biyokütle gibi
kaynaklar olarak belirtilen yenilenebilir kaynaklar tüm ülkelerin enerji ihtiyacında son
dönemde daha fazla yer almaya başlamıştır.
Gelişmiş veya gelişmekte olan tüm ülkelerin bağımlı olduğu fosil enerji kaynaklarının dünya
üzerinde rezerv dağılışının dengesiz olması ve çeşitli risklere sahip olması alternatif kaynaklara
yönelimi tetikleyen önemli bir etkendir. Alternatif enerji kaynakları arasında yer alan güneş
enerjisi ise hızla gelişen teknolojisi, üretim kapasitesinin yüksekliği ve kurulum kolaylığı gibi
avantajları nedeniyle hızla enerji üretim listelerinde yer edinmiş ve gelişmeye devam
etmektedir. Güneş enerjisinin birçok ülke tarafından tercih edilmesi teknolojisinin hızla
gelişmesine ve yaygınlaşmasını sağlamıştır. Geçmiş yıllardan beridir direkt ısı üretiminde
kullanımının haricinde son dönemde artan ihtiyaçlar neticesinde güneş enerjisi elektrik
üretiminde kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum güneş enerjisinin yaygınlaşmasını,
teknolojisine yatırım yapılarak bilgi birikiminin artmasını ve piyasasının gelişerek
ucuzlamasını sağlamaktadır. Tüm bunların neticesinde dünyada gelişmişlik seviyesi ne olursa
olsun tüm ülkeler tarafından dikkate değer şekilde güneş enerjisine yatırımlar artmakta,
özellikle çevresel ve ekonomik nedenlerle kullanım alanı genişlemektedir.
Gelişmekte olan ekonomisi ve artan nüfusu neticesinde Türkiye’nin enerji tüketimi hızla
artmaktadır. Maalesef bu artışı karşılayacak yeterli kömür, petrol ve doğalgaz kaynağına sahip
olmaması neticesinde enerji ithalatçısı konumdaki ülkemiz alternatif kaynaklar olarak belirtilen
güneş, rüzgâr, jeotermal, dalga veya biyokütle kaynaklarından yeterince yararlanması
gerekmektedir. Buradan hareketle ele aldığımız çalışmamız da Türkiye’nin önce enerji
bağımlılığı analiz edilip, ardından genel hatlarıyla güneş enerjisinin avantajları ve 2007
yılından bugüne gelişimi ve gelecekteki projeksiyonu analiz edilmeye çalışılacaktır. Güneş
enerjisinin bulunulan konumla yakından ilgisi vardır. Dünya’nın şeklinin bir sonucu olan 2. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, 17-2 Haziran 2021
2nd İstanbul International Geography Congress, 17-20 June 2021
134
sıcaklık kuşakları üretilecek güneş enerjisini de belirlediğinden, Türkiye orta kuşak ülkesi
olarak bu açıdan yüksek potansiyel sahibidir. Bu kapasite matematik konuma göre Akdeniz,
Güney Doğu Anadolu Bölgesi, Ege ve İç Anadolu şeklinde sıralanmaktadır. Bu sıralama da
güneş enerjisini etkileyen yer şekilleri, bitki örtüsü ve en önemlisi ekvatora uzaklık belirleyici
olmuştur. Bahsi geçen bölgelerdeki güneş enerjisi ülkenin ihtiyacı olan enerjinin önemli bir
oranına karşılık vereceğinden bu alandaki her çalışma önem arz etmektedir.
Bu süreçte Güneş Enerjisi Potansiyel Atlas’ından (GEPA), enerji verilerinden ve akademik
yazınlardan yararlanılarak literatür taraması yapılmıştır. Türkiye; matematik konum,
topoğrafyasının uygunluğu, toplumun güneş enerjisine yönelimi ve yatırımcıları teşvik edici
destek politikaları ile son yıllarda önemli güneş enerjisi yatırımı yapan bir ülke konumdadır.
Bu durumun ortaya çıkardığı avantajlar ve gelecekte alacağı pozisyon, hem sanayi üretimi hem
toplumsal refah açısından son derece önemli olduğundan, yapılacak uygulamaların ve
incelemelerin önemini arttırmaktadır. Bu açıdan bildirinin Türkiye’nin enerji bağımsızlığı
anlamında alacağı kararlarda ve yapılacak uygulamalara katkı sağlayabileceği umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Enerji, Yenilenebilir Kaynaklar, Güneş enerjisi, Sürdürülebilir Kalkınma.