KRONİK HASTALIĞI OLAN ÇOCUĞUN İZLEMİ VE TOPLUMDA BAKIMI, Gülbin Gökçay,Gonca Keskindemirci, Editör, Istanbul University, İstanbul, ss.519-536, 2024
Tip 1 diabetes mellitus , çocuk ve ergenlerde en sık görülen diyabet şekli olup, kronik metabolik bir hastalıktır.
Tip 1 diabetes mellitus insidansı tüm dünyada giderek artmaktadır. Çoğunlukla otoimmünite nedeniyle pankreas
beta hücreleri kronik yıkıma uğrar ve insülin eksikliği gelişir. Multifaktöriyel poligenik kalıtım gösteren Tip 1
diabetes mellitus’e yatkın olan çocuklarda çevresel tetikleyiciler hastalığı başlatır. Klasik Tip 1 diabetes mellitus
bulguları poliüri, polidipsi ve tartı kaybıdır. Karakteristik semptomların varlığında rastgele alınan plazma glukoz
düzeyinin ≥ 200 mg/dL olması tanı koydurucudur. Erken fark edilmeyen olgular diyabetik ketoasidoz ile başvurabilir.
Tip 1 diabetes mellitus izleminde optimum glisemik kontrol sağlamak amaçlanır. Çocuğa ve aileye diyabet eğitimi
vermek amaca ulaşmada önemli bir rol oynar. Tip 1 diabetes mellitus tanısı olançocuk endokrinoloji uzmanı,
diyabet hemşiresi, diyetisyen ve psikologdan oluşan diyabet ekibi tarafından takip edilmelidir. Diyabet tedavisinde
beslenme büyük öneme sahiptir. Tip 1 diabetes mellitus tanısı konan çocuklara ve ailelerine en erken zamanda
kapsamlı bir beslenme eğitimi verilmelidir. Düzenli fiziksel aktivite yaşam kalitesini artırır, büyüme ve gelişmeye
katkı sağlar. Diyabetli çocuklar, gerekli düzenlemeler yapıldığında, sağlıklı akranları gibi güvenle spor yapabilirler.
Okulda glisemik kontrolün sağlanabilmesi diyabet yönetimi için çok önemlidir. Beden eğitimi dersleri ve sınavlar
göz önünde bulundurularak, her çocuk için bireyselleştirilmiş bir program hazırlanmalıdır. Hipoglisemi ve diyabetik
ketoasidoz, Tip 1 diabetes mellitus’ün akut ve ciddi komplikasyonlarıdır. Komplikasyon gelişmesini engellemek
için aile eğitimi programları yaygınlaştırılmalıdır. Tip 1 diabetes mellitus tanısı alan çocuk ve ailesi psikososyal
açıdan da takip edilmeli ve desteklenmelidir. Diyabet ekibinin, çocuklar ve aileleri ile iletişimi düzenli ve sürekli
olmalıdır. Tip 1 diabetes mellitus tedavisi yaşam boyu devam edecek bir süreçtir