Akademik Veri Yönetim Sistemi
60. Ulusal Diyabet Metabolizma ve Beslenme Hastlıkları Kongresi, Antalya, Türkiye, 15 - 18 Mayıs 2024, cilt.2024, ss.95, (Özet Bildiri)
önlemlerden biridir. Çalışma diyabetli bireylerin İnfluenza ve Pnömokok aşıları ile ilgili aşılanma
durumlarını, farkındalıklarını ve aşılanma durumlarını etkileyen faktörleri belirlemek, aşı kararsızlığı
olan ve aşılar hakkında bilgisi olmayan diyabet hastalarını bilgilendirmek amacı ile yapılmıştır
YÖNTEM: Tanımlayıcı kesitsel tipte planlanan çalışma Aralık 2023-Mart 2024 tarihleri arasında
İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları-Diyabet
polikliniğine başvuran diyabetli bireyler üzerinde yürütülmüştür. Verilerin elde edilmesinde hastanın
onayı alındıktan sonra yüz yüze görüşme tekniği ile literatür doğrultusunda araştırmacı tarafından
geliştirilen kişisel bilgi formu ve hastalıkları ile ilgili anket formu uygulanmıştır.
BULGULAR: Çalışmaya katılan 366 hastanın (K/E= 207/159) yaş ortalaması 55,31±15,44 yıl olup
65 yaş ve üzeri hasta oranı %31’dir. Hastaların %82,8’i Tip 2 diyabetli, %17,2 Tip 1 diyabetli (T1D)
idi. Hem T1D hem de T2D’lilerin yaklaşık %25’inin diyabet yaşı 20 yılın üzerindeyken %15’inin 5 yılın
altındaydı. Ortalama HbA1c tip 2 diyabetlilerde tip 1 diyabetli gruba göre daha düşüktü (%8,93±2,14
ve %9,64±2,26; p=0,020). Hastaların %56’sının mali gelirleri giderlerine eşitken, % 29,5’inin gelirleri
giderlerinden düşüktür. Hastaların %35,2’si influenza aşısını yaptırdığını, her yıl düzenli influenza
aşısı yaptırma oranı <65 yaş hastalarda %16, ≥65 yaş hastalarda %42 bulunmuştur (p<0,001).
Düzenli influenza aşısı yaptıranların %96,6’ı aşı hakkında bilgileri olduğunu söylerken, %29,2’i
bilgisi olduğu halde aşı yaptırmadığını ifade etmiştir. Pnömokok aşısının yaptırma oranı %18,9’dur.
Pnömokok aşısı yaptırma oranı ise <65 yaş hastalarda %14, ≥65 yaş hastalarda %31 bulunmuştur
(p<0,001). Pnömokok aşısı hakkında bilgi sahibi olanların %94’ü aşı yaptırmışken, %6’ının bilgisi
olduğu halde aşı yaptırmadığı görülmüştür (p<0,001). Hastaların %71’i aşıların ücretsiz karşılandığını
bilmediklerini ifade etmişlerdir. Kendilerine anket esnasında bilgilendirme yapıldıktan sonra ise
%75,4’ü Pnömokok, % 69’ü İnfluenza aşılarını yaptırmak isteyeceklerini söylerken, %24,9’u hiçbir
aşı yaptırmayacaklarını belirtmiştir. Regresyon analizinde aşı yaptırmak ile yüksek HbA1c, yüksek
diyabet yaşı ve hipertansiyon, hiperlipidemi ve kardiyovasküler hastalığa sahip olmak bağımsız birer
risk faktörü olarak bulunmuştur.
TARTIŞMA VE SONUÇ:Diyabetli hastalarda aşılama oranlarının istenilen düzeylerde olmadığı tespit
edilmiştir. Aşılanma oranın düşük bulunmasının temel nedeni yeterli bilgi sahibi olunmamasıdır.
Sağlık kurumları, medya, aile sağlığı merkezleri, hekimler ve hemşireler aşı farkındalığını arttırmak
için geliştirilecek politikalarda aktif rol alması, aşıların güvenirliği, etkinliği ve ücretsiz olarak temin
edildiğini vurgulamak aşılanma oranının artmasına katkıda bulunacağı öngörülmektedir.