Yazili Kaynaklarda Hafif Usulu ve Eser Ornekleri


Creative Commons License

Karaol E.

Avrasya Sanat ve Medeniyet Dergisi, sa.1, ss.27-51, 2015 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu makale; Türk müziğinde kullanılan büyük usullerden hafif usulünün, yazılı kaynaklardaki tarihsel sürecine odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı; Türk müziği makam ve tür çalışmalarına göre nispeten ikinci planda kaldığı gözlemlenen usullerle ilgili araştırmalara katkıda bulunmaktır. Arastirmada kullanilan karsilastirmali analiz yöntemiyle, yazılı kaynaklarda “hafif” adı geçen usullerin incelenmis, kronolojik olarak sıralanmis ve tespit edildiği dönemlerden günümüze kadar olan vuruş gösterimleri şematize edilmistir. Boylelikle, hafif usulünün geçmişten günümüze hangi ritmik modellerle tanımlandığı bulgulanmistir. Son olarak, bu usulde bestelenmiş eserlerden örnekler verilmiş ve ulaşılan tespitler derlenerek çalışma sonlandırılmıştır. Genel sonuç, ulasilabilen yazili kaynaklardan, hangi yüzyilda ne kadar kaynaga ulasilabildigi ile, hafif adi gecen usullerin yüzyillara gore hangi kaynakta ne sekilde gosterildigi ve kacinci yüzyildan itibaren hangi formlarda eserlerin hafif usulu ile bestelendiginin ulasilabilen eser ornekleriyle verilmesidir. 

This article focused on historical development of the “hafif usul”, used in Turkish modal music, in written sources. The aim of the study is to contribute the researches about “usul”s which are less analysed in comparison to “makam” and genre studies. The “usul”s named as “hafif” are examined in written sources, chronologically classified and its notation is schematized from past to present. In this way, the research tries to compare the rhythmic models to define “hafif usul” in different periods. Lastly, the study research is finalized by giving some examples that are composed in “hafif usul”.