60. Ulusal Diyabet, Metabolizma ve Beslenme Hastalıkları Kongresi, Antalya, Türkiye, 15 - 18 Mayıs 2024, cilt.2024, ss.105-106, (Özet Bildiri)
GİRİŞ VE AMAÇ:Pankreatojenik Diabetes Mellitus (Tip3c DM), pankreas hastalıkları nedeniyle
Langerhans adacıklarının hasar görmesi sonucu gelişir. Tip3c DM tanısı, zaman zaman tip 1 ya
da tip 2 DM olarak yanlış sınıflandırılabilmekte; ancak klinik seyir ve tedavisi itibari ile kendine
özgü farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmada Tip3c DM’nin prevalans, fenotipik ve klinik özelliklerini
değerlendirmek amaçlanmıştır.
YÖNTEM:Retrospektif olarak dizayn edilen çalışmaya 2021, 2022 ve 2023 yıllarında İstanbul
Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Diyabet polikliniğine DM tanısı
ile başvuran ve takibe alınan hastalar (n: 1206; K: 563, E: 643) dahil edilmiştir. Tüm hastaların
klinik verileri üç araştırmacı tarafından (GBO, BYY, BY) ayrıntılı olarak tekrar değerlendirilerek DM
sınıflaması Amerikan Diyabet Derneği’nin güncel sınıflandırması esas alınarak yeniden yapılmıştır.
Yeni sınıflamaya göre Tip3c DM tespit edilen hastaların fenotipik (cinsiyet, yaş, vücut kitle indeksi,
DM başlangıç şekli) ve laboratuvar (HbA1c, C-peptid, lipid profili, malnutrisyon belirteçleri) özellikleri
ile klinik seyirlerine ait veriler (mikrovasküler ve makrovasküler komplikasyonlar, uygulanan tedavi
tipleri) retrospektif olarak incelenerek Tip 1 diyabet, Tip 2 diyabet, latent otoimmun diyabet (LADA)
ve gençlerde görülen erişkin tipi diyabet (MODY) tanılı hastalar ile karşılaştırılmıştır.
BULGULAR:İlk değerlendirmedeki sınıflamaya göre tip3c prevalansı %0,7 iken, yeniden sınıflama
sonrası prevalans %1,8 olarak tespit edildi (Figür-1). Tip 3c diyabetli bireylerin % 9.5’i tip 1, % 47.7’
si tip 2 diyabet, %4.8’si LADA, % 9.5’i belinmeyen diyabet olarak sınıflandırıldığı sadece % 28.5’inin
doğru sınıflandırıldığı saptandı. Tanı sırasındaki yaş ortalaması 56.1±15.9 yıl olup tip 1 DM, MODY
veya MODY şüpheli gruplardan anlamlı olarak daha ileri tespit edildi (sırasıyla p=0.001, p=0.003,
p=0.045). Tip3c diyabetli bireylerde fenotip ve laboratuvar özellikleri ile klinik seyirlerine ait verilerin
diğer diyabet tipleri ile karşılaştırılması sırasıyla Tablo-1’de gösterilmiştir.
TARTIŞMA VE SONUÇ:Tip3c DM tanısı klinik uygulamada hem Tip 1 hem de Tip 2 DM ile karışmakta
ve DM sınıflaması sırasında nadiren akla gelmekte olduğundan prevalansı gerçek değerinin
altında saptanmaktadır. Eşlik eden ekzokrin pankreas yetersizliğine bağlı kırılgan diyabet seyri ve
malnutrisyon riski açısından pankreatik enzim suplementasyonu, insülin tedavisinin zamanında
düzenlenmesi, malnutrisyona yönelik önlemlerin alınabilmesi açısından Tip3c diyabet farkındalığının
artırılması önem taşımaktadır.