Akademik Veri Yönetim Sistemi
Teknik Dergi, cilt.19, sa.2, ss.11-39, 2019 (SCI-Expanded)
Dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi çok uzun yıllardır
iktisatçıların tartıştığı bir konu olmuştur. Özellikle 1950’li yıllar
ile birlikte, uluslararası ekonomik analizde, ihracatın ekonomik
büyümenin motoru olup olamayacağı artan ölçüde tartışılmaya
başlanmıştır. Özellikle gelişmiş kapitalist ekonomilerde başlayan
bu tartışma, bir adım sonra gelişmekte olan ekonomilerde,
ekonomik büyümeyi uyarmak ve daha hızlı büyüme sağlamak
noktasında, bir model biçiminde gündeme gelmiş ve uygulanmaya
başlanmıştır. Ancak ekonomik büyümenin uyarıcıları arasında
kabul edilen ihracatın her ülkede ekonomik büyümeyi mutlaka
uyarıp uyaramayacağı hala tartışılan bir konudur. Ve hatta bu
tartışmanın bir adım ötesinde, günümüzde yarattığı etkiler
boyutuyla, ithalatın da ekonomik büyümeyi uyarıp uyaramayacağı
da tartışılmaktadır. Bu çalışmada öncelikle kuramsal düzlemde bu
tartışmalar incelenmiştir. Ardından literatür taraması yapılarak, dış
ticaret büyüme ilişkisi üzerine elde edilen sonuçlar irdelenmiştir.
Bunun ardından ise 2006-2018 dönemi dış ticaretinin gelişimi
incelenmiş ve devamında Türkiye’de 2006Q1-2018Q3 dönemi
dış ticaret verileri kullanılarak, ekonometrik düzlemde Granger
nedensellik testi ile Türkiye’de ithalat-ihracat-ekonomik büyüme
ilişkisinin nasıl olduğu araştırılmıştır. Araştırmadan görülen odur
ki, incelenen dönem itibariyle, Türkiye’de ihracatın değil, ithalatın
etkililiği vardır ve bu etki ithalattan ihracata doğrudur.
The relationship between foreign trade and economic growth has
been a topic discussed by economists for many years. Especially
in the 1950s, in international economic analysis, it became
increasingly debatable whether exports would be the engine of
economic growth. This discussion, which started especially in the
advanced capitalist economies, is seen as a model in the emerging
economies in order to stimulate economic growth and to achieve
faster growth, and started to be implemented. However, the
question of whether the export to stimulus to economic growth in
every country could still a matter of debate. And at the other side,
it is also debated whether imports can stimulate economic growth.
In this study, firstly, these debates were examined in the theoretical
level and then the literature review was conducted and the results
obtained from the relationship between foreign trade growth were
examined. After examination of the external trade developments of
the 2006-2018 period, using 2006Q1-2018Q3 period foreign trade
data, via by Granger Causality test was investigated import-exportgrowth
relationship in Turkey. It is seen from the research that
there is a causality from import to export in the period 2006Q1-
2018Q3.