Edebiyatta Buluşma-3 Öğrenci Sempozyumu Edebiyatımızda Mektup, İstanbul, Turkey, 7 - 08 May 2018, pp.9
Bu
bildiride Eski Uygur Türkçesi Dönemi’ne ait olan iki mektup örneği yapı bilgisi
ve anlambilimi açısından incelenerek, Türklerde mektup yazma geleneğinin
teşekkülü tartışılacaktır. İncelenen her iki mektup örneği de Paul Pelliot’un
çalışmalarını içeren James Hamilton’un Manuscrits
Ouїgours
Du IX-X Siécle De Touen-Houang adlı eserinden
alınmıştır.
Turfan Uygurlarının (991-1209)
sosyo-kültürel durumlarını yansıtan bitikler (mektuplar), sivil hayat belgeleri
olmaları yanında, dil tarihi bakımından önemli metinlerdir.
İncelenen bu belgeler içerikleri
yanında mektup türünün ayırıcı özellikleri olarak kabul edilen hitap, selâm ve
unvan bildirme gibi ifadeleri de taşımaktadır. Aynı türe ait eserlerin tarihî
seyri içerisinde karşılaştırılması yazı türünün başlangıcı ve gelişimini ortaya
koymak bakımından önem taşımaktadır.
Fertlerin devletle olan
ilişkilerinden çok kendi aralarında yaptıkları anlaşmaları ihtiva eden bu
vesikaların öncelikle transliterasyonu ve transkripsiyonu yapılmış akabinde
Türkiye Türkçesine aktarılıp sözlüklü dizini hazırlanmıştır.
Bildirimizde,
Eski Türklerde mektup yazma geleneğini takip edebildiğimiz bu iki bitik
vasıtası ile Uygur Türklerinin kültür ve medeniyet seviyeleri tanıklatılmaya
çalışılacaktır.