Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. Türk Ceza Hukuku Günleri Prof. Dr. İbrahim Dülger'in Anısına Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar, SÖZÜER ADEM,ERBAŞ RAHİME,DEMİR OĞUZHAN, Editör, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, ss.555-590, 2025
Mağduriyet doğduktan sonra devreye giren ceza adalet sistemi ne mevcut mağduriyeti tamamıyla giderebilmekte ne de iddia edildiği gibi suçu önlemede başarı göstermektedir. Bu nedenlerle, bu çalışma ile hep cezalandırma ve caydırıcılık teorisi kapsamında ele alınan ve manipülatif tartışmaların gölgesinde kalan cinsel suçlara alternatif bir yaklaşım getirilmek istenmektedir. Bu şekilde hem tartışma yeniden bilimsel alana çekilecek hem de derhal uygulamaya konabilecek çözüm önerileri getirilmeye çalışılacaktır.
Kriminolojide mağduriyet teorilerinden biri olan “rutin aktiviteler teorisi” üzerinden cinsel suçları önlemek için olası çözümler önerilmeyeçalışılacaktır. Bahsedilen teori, suçlunun suçu işlemedeki motivasyonuna bakmadan hangi etkenlerin mağduriyete neden olduğuna açıklama getirir. Öte yandan teoriye getirilen temel eleştiri suçun nedenini mağdurun olağan davranışları üzerinden açıklamasıdır. Türkiye’de cinsel suç mağdurlarının maruz kaldığı suçlayıcı söylemler açısından güncellik taşıdığından, bu tartışmaya da çalışmada ayrıca yer verilecektir.
Teorinin suçu önlemek için önerdiği sistem “durumsal suç önleme”dir. Temel yaklaşımı şudur: suçun meydana geldiği durum ve şartlar doğru tespit edilip müdahale edildiğinde suç da önlenmiş olacaktır. Hızlı şekilde hayata geçirilebilecek programları da kapsadığından sorunlara müdahalede avantajlı bir yoldur. Çalışmada önce literatürde cinsel suçlara yönelik hayata geçirilmiş durumsal suç önleme programlarına ve bu programların başarılarına değinilecek, sonrasında ise Türkiye’de uygulanabilecek olası program önerileri tartışılacaktır.
The criminal justice system gets involved in the process after the victimization has already occurred, and also it could not completely eliminate the existing losses, nor was it successful in preventing the crime. For this reason, this study aims to bring an alternative approach to sexual crimes, which are generally covered by the punitive approach and the theory of deterrence. One of the theories of victimization in criminology is ‘routine activities theory’. This theory explains which factors lead to victimization, regardless of the motivation of the perpetrator. On the other hand, the main criticism the theory faced with is that the victimization explained by the usual behaviour of the victim. Because of the common blaming manner against sexual crimes’ victims, the topic is a current affair in Turkey, so this debate will also be counted in the study.
The propose of routine activities theory to prevent crime is “situational crime prevention”. The main approach is that when the circumstances and conditions of the crime are correctly identified and intervened, the crime will be prevented. It is an advantageous way to intervene in problems as it includes programs that can be implemented quickly. In this study firstly, situational crime prevention programs which have been implemented for sexual offences and their outcomes will be examined, and then possible programs that can be implemented in Turkey will be discussed.