Akademik Veri Yönetim Sistemi
Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.2023, sa.2, ss.1179-1234, 2023 (Hakemli Dergi)
Cezai uyuşmazlığın ele alınmasında mağdur odaklı yeni bir yaklaşımı ifade eden onarıcı adalet, olağan ceza muhakemesi ve infaz sistemine bir alternatif sunmaktadır. Ancak onarıcı adaletin programlarının olağan ceza adaleti sistemiyle nasıl ilişkilendirileceği yahut gerçekten böyle bir ilişkilendirmeye gerek olup olmadığı soruları güncelliğini korumaktadır. Türk ceza muhakemesinde onarıcı adalet, mağdur-fail uzlaştırması (CMK md.253 ve 254) şeklinde bir karşılık bulmuştur. Bu çalışmada Türk ceza hukukunda onarıcı adalet programının en temel örneği olarak uzlaştırma kurumunun terminolojisi, Türk hukukunda ilk düzenlenişi, düzenleniş şekli, hukuki niteliği, şartları ve hukuki sonucu şeklinde çalışmanın iskeleti olarak ortaya konulacaktır. Ancak bu iskeletin kaslarını onarıcı adaletin ilk çıkışında ve sonrasında köşe taşı mahiyetindeki eserlerden çıkardığımız onarıcı adaletin temel esaslarından hareketle yapacağımız değerlendirmelerle meydana getireceğiz. Bu köşe taşı eserleri, Nils Christie ve Howard Zehr’den seçtik. Bunlar gibi köşe taşı mahiyetinde olmasa da güncel ve ilginç bir çalışma örneği olarak Antoine Garapon’nın bir eserini ekledik . Bu şekilde onarıcı adalet programlarının temel esaslarını başat eserlerden hareketle ortaya çıkararak, Türk ceza hukukundaki ana onarıcı adalet pratiği olan uzlaştırmayla ilgili düşünme pratiğinin geliştirilmesine katkıda bulunmak hedeflenmektedir.
Restorative justice, which represents a new and victim-oriented approach to handling criminal conflicts, offers an alternative to the ordinary (conventional) criminal procedure and execution system. However, the question of how to integrate restorative justice programs into the ordinary criminal justice system, or whether we should at all, remains current. In Turkish criminal procedure, restorative justice appears as a form of victim- offender mediation (Penal Procedure Code, Arts. 253 and 254). This study, as a skeleton of the study, presents the terminology, its introduction in 2005, legal qualifications, conditions, and legal consequences of the institution, as the most basic example of the restorative justice program in Turkish criminal law. Afterwards, the study fills this skeleton with muscles through the evaluations based on fundamental principles of restorative justice that we have derived from the cornerstone works of restorative justice in its first appearance and afterwards. As such, these cornerstone works by Nils Christie and Howard Zehr as well as a contemporary and interesting example, Antoine Garapon. In this way, it is aimed to contribute to the development of the practice of thinking about victim- offender mediation, which appears as the main restorative justice practice in Turkish criminal law, by revealing the basic principles of restorative justice programs based on pioneers’ works.