Gayrimaddi Hakların Transfer Fiyatlandırması Hükümleri Kapsamında Vergilendirilmesi


Tunç Z.

Vergi Sorunları Dergisi, sa.388, ss.109-125, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Vergi Sorunları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.109-125
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Küreselleşmenin 1980’lerden itibaren ivme kazanması, her alanda olduğu gibi ekonomide de çeşitli uluslararası sorunları beraberinde getirmiştir. Ülkelerin fiziki sınırlarını daha kolay aşabilen bütünleşik piyasalar ve bu piyasalarda faaliyet gösteren çok uluslu işletmelerin sayısı giderek artarken,  teknolojik gelişmelere paralel olarak sermaye birikimi ve dünya ticaret hacmindeki yükseliş, vergi idareleri açısından da bazı dezavantajlı durumlar yaratmıştır. Bu çalışmada, özellikle çok uluslu işletmelerde gayrimaddi hakların transferi aracılığıyla yapılan örtülü kâr aktarımlarının, ülkelerin vergi gelirlerini azaltıcı bir faaliyet olarak kabul edilmesiyle birlikte gündeme gelen sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm mekanizmaları incelenecektir.

Tek başına iktisadi bir terim olan transfer fiyatı, şirket çıkarları doğrultusunda örtülü kazanç dağıtma faaliyetine konu olurken; bu yönüyle hem ulusal hem de uluslararası düzeyde önlenmesi gereken bir sorun haline dönüşmektedir. Bu kapsamda çalışmada, OECD önlemleri başta olmak üzere transfer fiyatlandırması düzenlemelerinin gayrimaddi haklara uygulanabilirliğinin, çeşitli eleştiriler kapsamında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. 

As globalization accelerating since the 1980s, it has brought several international problems in the economy, as in all fields. While the number of integrated markets, which can easily exceed the physical borders of countries, and the multinational enterprises operating in these markets is increasing, the rise in capital accumulation and world trade volume in parallel to the technological developments has created some disadvantages for the tax administrations. This study will examine the problems coming to the fore upon acceptance of hidden profit transfers by transferring intangible rights, particularly in the multinational enterprises, as an activity reducing the tax revenues of countries, as well as the solution mechanisms towards these problems.

The transfer pricing, which is an economical term alone, is the subject of hidden profit distribution activity in line with the company’s interests, while it also becomes a problem to be avoided both at national and international levels. In this context, the study aims to assess the applicability of transfer pricing regulations, including the OECD measures, to intangible rights within the scope of various criticisms.