İTALYANCA ÜNLEMLERİN SÖZCÜK TÜRÜ OLARAK DİLBİLİMSEL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME


GÜNES S.

Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, cilt.14, sa.27, ss.97-113, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Ünlemler insanoğlunun duygularını, isteklerini ve dürtülerini ifade etmeye yarayan ve her dilde var olan evrensel bir kategoridir. Sesbirimsel oluşumlarının özgünlüğü, anlamsal-dilbilgisel özellikleri ve belirli bir iletişim işlevi ile dilde dikkat çeken ünlemlerin dilbilimsel incelemesi tarihsel olarak ele alındığında bu birimlerin çok tartışılan, göz ardı edilen, haklarında karar verilemeyen bir kategori olduğu görülmektedir. Tümce-söz, sesçil gösterge ya da sembol olarak nitelenen ünlemlerin dildeki konumlarına ilişkin sorunsal dilin kökeni teorileri ile yakından ilgili olduğu; daha büyük bir sözcük türü sınıfına dahil etme veya onlara bağımsız bir sözcük türü statüsü kazandırma yönünde iki eğilimin var olduğu görülmüştür. Dilbilimde insan merkezli araştırmalarının artmasıyla birlikte ünlemler de iletişim, konuşma dilinin sözdizimi, çeviri ve yabancı dil öğretimi açısından incelenmeye başlamıştır. Önemleri nedeniyle bu çalışmada genel olarak ünlemlerin tanımları, dilbilimde inceleme tarihçesi, dildeki konumları ve sözcük türleri açısından değerlendirmeleri ele alınmaktadır. Özel olarak da İtalyancada dokuzuncu sözcük türü olarak tanımlanan ünlemler grubuna dahil edilen dil birimleri, İtalyanca ünlemlerin sesbilimsel, biçimbilimsel, sözdizimsel ve anlamsal özellikleri, sınıflandırılması, ünlem oluşturma kaynakları ve kullanımları ele alınmaktadır.
Interjections are a universal category present in every language, serving to express human emotions, desires, and impulses. When the linguistic analysis of interjections that draw attention in language with their uniqueness in phonetic formations, semantic- grammatical features, and specific communicative functions is handled with a historical perspective it can be observed that these units are a highly debated, overlooked, and undecidable category. The problematic nature of the position of interjections, which are characterized as sentence-words, phonetic indicators, or symbols in language, is closely related to theories about the origin of language. It has been observed that there are two tendencies regarding interjections: inclinations to include them in a larger word class or to grant them an independent word class status. With the increase of human-centered research in linguistics, interjections have also started to be studied in terms of communication, the syntax of spoken language, translation, and foreign language teaching. Due to their significance, this study generally focuses on the definitions of interjections, the history of their examination in linguistics, their positions in language, and evaluations from the perspective of word classes. Specifically, this study examines linguistic units that are included in the category of interjections defined as the ninth word class in Italian. It focuses on the phonetic, morphological, syntactic, and semantic features of Italian interjections, their classification, sources of interjection formation, and their usage.