32. Ulusal Patoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 25 - 29 Ekim 2023, cilt.7, sa.1, ss.504-505
GİRİŞ
Orbital bölgenin yabancı cisimlere bağlı travmaları,
önemli bir morbidite sebebidir. Orbital yabancı cisimler, inorganik veya
organik kaynaklı olabilir. Organik yabancı cisimler, yetersiz ve/veya belirsiz
klinik öykü nedeniyle bu grup içinde özel bir tanısal zorluk oluşturmaktadır.
Burada; gürültülü olmayan bir klinikle prezante olan ve multidisipliner bir
yaklaşımla tanıya ulaşılan, lakrimal kanalı etkileyen bir organik yabancı cisim
vakası sunulmaktadır.
OLGU
Elli yedi yaşında kadın hasta, sağ gözde yaklaşık iki
haftadır mevcut, giderek şiddetlenen sulanma şikâyeti ile oftalmoloji
polikliniğe başvurdu. Muayenesinde nazolakrimal kanalı etkileyen bir tıkanıklık
olduğu tespit edilen hastaya, etiyolojinin aydınlatılması amacıyla
dakriyosistorinostomi operasyonu yapılması kararlaştırıldı. Operasyon sırasında
lakrimal kanalda polip benzeri bir oluşum görülüp patolojik inceleme için
örneklemeler yapıldı. Örneklerden biri kısmen şeffaf yapıda ve bej-kahve renkli
olmasıyla dikkat çekmekteydi (Resim 1).
Bu örneğin mikroskopik incelemesinde, yabancı bir cisme ait olduğu anlaşıldı.
Yapısal görünüm nedeniyle ön planda paraziter bir etken düşünüldü ve daha ileri
morfolojik inceleme için deneyimli bir parazitologla konsültasyon
gerçekleştirildi. Bunun sonucunda cismin paraziter kaynaklı olma olasılığı
ekarte edildi ve bitkisel kaynaklı olabileceği düşünüldü. Etkenin
identifikasyonunu sağlayabilmek amacıyla botanik alanında uzmanlaşmış
biyologlarla iletişime geçildi. Masson trikrom ve Toluidin mavisi boyalı
kesitler multidisipliner olarak yeniden incelendi ve cismin stamen (erkek
organ) içermeyen, ovaryum içinde ovül (olgun tohum taslakları) bulunan bir
çiçeğe ait olduğu tespit edildi (Resim 2 ve 3). Histokimyasal incelemelerde,
Safranin boyasında lignin içeren sekonder hücre çeperleri kırmızı, Fast green
boyasında selülöz içeren primer hücre çeperleri yeşile boyandı ve cismin
bitkisel kökeni kesinleştirildi (Resim 4). İleri morfolojik incelemede bitkinin
ön planda Boraginaceae (Hodangiller) familyasına ait olduğu düşünüldü. Bunun
üzerine derinleştirilen anamnezde, hastanın şikâyetinin ortaya çıkması
öncesinde park ve bahçe gibi dış mekânlarda bulunduğu öğrenildi.
SONUÇ
Lakrimal kanalı etkileyen organik yabancı cisimler,
nadir görülmeleri ve okült klinikleri nedeniyle tanısal zorluk oluşturur.
Literatürde bitkisel kaynak nadiren bildirilmektedir. Klinik olarak kaynağın
tespit edilemediği durumlarda histopatolojik incelemeye multidisipliner
yaklaşım çözümleyici nitelikte olabilir.
ANAHTAR KELİMELER
Orbita, Lakrimal kanal, Yabancı cisim, Bitkisel.