Tu¨ketim Toplumu’nda Din ve Dini Degˆerler: Lu¨ks Hac ve Umre O¨rnek Olayı


PİŞKİN M.

İnsan ve Toplum, cilt.6, sa.2, ss.131-154, 2016 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: İnsan ve Toplum
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Index Islamicus
  • Sayfa Sayıları: ss.131-154
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Gu¨nu¨mu¨z toplumları go¨zlendigˆinde en go¨ze c¸arpan o¨zelliklerden ikisi tu¨ketim toplumu olmaları ve dinin bu toplumlarda go¨ru¨nu¨rlu¨gˆu¨nu¨n artmasıdır. Tu¨rkiye toplumu da son yıllarda tu¨ketim toplumunun hemen hemen bu¨tu¨n kodlarını, belirtilerini go¨sterir hale gelmis¸tir. Bu c¸alıs¸mada, tu¨ketim toplumunda din ve dini degˆerlerin var olma ve tecru¨be edilme bic¸imleri, Tu¨rkiye ve I·slam o¨rnekleri merkeze alınarak incelenmektedir. Bu incelemede tu¨ketim toplumu kodlarıyla dini degˆerlerin nasıl bir etkiles¸ime girdikleri tespit edilmeye c¸alıs¸ılmaktadır. Tu¨ketim ku¨ltu¨ru¨nu¨ ic¸selles¸tirmis¸ olan Tu¨rkiye toplumunda kimi dini degˆerlerin aldıgˆı yeni go¨ru¨nu¨mleri tespit edip tu¨ketim ku¨ltu¨ru¨nu¨n etkisiyle metalas¸ma olarak nitelenebilecek bu degˆis¸imlerin altında yatan toplumsal saikler tespit edilmeye c¸alıs¸ılmıs¸tır. Bu as¸amada do¨ku¨mantasyon metoduyla yazılı ve go¨rsel medya taranmıs¸, derinlemesine mu¨lakat yoluyla go¨steris¸li tesettu¨r ve giyim gibi metalas¸ma o¨rneklerinin yanında o¨zellikle lu¨ks umre ve hac turlarının nasıl degˆerlendirildigˆi tespit edilmeye c¸alıs¸ılmıs¸tır. Tu¨ketim toplumunun ve ku¨ltu¨ru¨nu¨n etkisiyle, bir c¸ok dini degˆer ve tecru¨bede oldugˆu gibi, o¨zelde hac ve umre ibadetinin dayanak noktalarının ve go¨zettigˆi hedeflerin gerc¸ekles¸mesinde birc¸ok gu¨c¸lu¨kle kars¸ılas¸ıldıgˆı, bireylerin dini pratiklerini gerc¸ekles¸tirirken tu¨ketimin du¨s¸u¨nce kalıplarından ve davranıs¸a ilis¸kin alıs¸kanlıklarından sıyrılamadıgˆı tespit edilmis¸tir.