İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI, İstanbul, 2021
The concept of “not in education, employment, or training” (NEET) refers to young people who do
not have a job, are not engaged in education, and are not registered in an education. Therefore, the
concept includes “at-risk youth” who are unemployed or inactive and do not have access to educational
opportunities. The existence of NEET youth is attributable to the complexity of the transmission process
between youth, difficulties related to maintaining full-time enrollment in an educational or training
environment, the development of part-time and mixed business models, changes in the labor market,
and difficulties in accessing existing jobs.
Existing studies in this field indicate that various age groups, such as those ages 15–17, 15–19,
15–24, 15–34, 18–24, 20–24, 20–34, 25–29, are taken as a basis due to different reasons according to
countries. However, the young population age group of 15–24 is mentioned most prominently in
studies. However, due to the strong impact of the economic and social crises on those aged 25–29 and
the problems they experience when transitioning from higher education to employment, the scope of
NEET studies should be extended to include those aged 15–29, which would include the 25–29 age
group. In this study, the 15–29 age group was treated as a reference group for studying NEET.
This study, which is based on research findings, includes the results of profile research on young
people in Turkey who are of NEET status. The paper aims to determine the causes and effects of being
NEET among those aged 15–29 in Turkey. It is important that the research be based on cause-and-effect
analysis that applies scientific and statistical methods for the group that is neither receiving education
nor employed. The fact that the research scans and examines direct and indirect profile studies in-depth
and references original studies from around the globe with its cause and effect dimensions reveals its
strengths.
Quantitative (survey) field research carried out within the scope of the project supported by the
Ministry of Youth and Sports was carried out in 26 provinces that gave their names to the regions within
the 26 sub-regions within the framework of the Turkish Statistical Regional Units Classification
(NUTS) - II. It is aimed to analyze the reasons and effects of being NEET of young people residing in
these provinces in the age group of 15-29. In this context, face-to-face surveys were conducted with a
total of 3,100 NEET youth in and around these locations by going to the survey starting address of the
households obtained from TUIK in 26 provinces, and valid questionnaire interviews were completed
with 3,158 NEET youth by the end of the study.
The survey results were analyzed to determine whether the questions including the causes and
effects of NEET form a universal scale, and a high level of validity and reliability was obtained because
of the scale development studies. This development, which is very important in terms of the scientific
aspect of the subject and its contribution to the literature, has been included in the literature as an
original contributions to the field.
Additional field work was carried out within the scope of the project using qualitative methods. The
aim of the research was to obtain information that will enable an in-depth analysis of the findings
obtained from the quantitative research on the reasons and the effects of NEET youth in Turkey aged15–29. The in-depth interviews were intended to determine how much access young people between
the ages of 15–29 have to education and employment opportunities, their desire to participate in
education and employment, their experience in education and employment processes, their expectations
regarding education and employment, and their opinions and level of happiness at micro and macro
levels in general. When determining which people would be interviewed, “critical situation” and
“maximum diversity” methods, which constitute purposive sampling methods, were preferred. Using
this framework, a total of 152 in-depth interviews were conducted in 26 provinces, representing 26 subregions in the NUTS-II classification. Age, gender, education, marital status, income level, health
status, social exclusion, migration, individual factors, and different disadvantages were considered
when selecting the 152 NEET youth. While determining the number of people to be interviewed in 26
provinces, the current population data of the 15–29 age group of the provinces were considered, and
these data were obtained from the Address Based Population Registration System on the Turkstat
website.
After the completion of the quantitative and qualitative field studies, an online workshop was held.
The data, findings, analyzes, and reports obtained through the research were shared with scientists,
bureaucrats, civil society representatives, and researchers who participated in the workshop. This study
was drafted while considering the opinions, suggestions, and criticisms of the participants. The
workshop strengthened the applicable and sustainable aspects of the proposal, and model designs were
developed. This study, which was drafted after a detailed and scientific analysis of the research findings,
includes the results of reports and field studies that deal with the causes and effects of the young
population between the ages of 15–29 who are NEET status. There are a diversity of reasons and risks
that affect NEET; therefore, the status of Turkey’s NEET youth cannot be expressed using a single
indicator. NEET status, which is related to several factors, such as gender, age, education level, income
level, family structure, nature of interaction with the environment, local conditions, knowledge,
experience, and ability to use access channels, cannot be defined solely as the state of being unemployed
or out of the workforce. Differentiating between the reasons an individual becomes NEET by identifying
individual, environmental, regional, and internal and external conditions, risks, and opportunities
reveals that NEET status is diverse.
“Ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede (NEİY)” kavramı halihazırda bir işi olmayan,
yetiştirmede bulunmayan ve bir eğitime kayıtlı olmayan gençleri ifade etmektedir. Bu nedenle kavram,
eğitim fırsatlarına erişemeyen, işsiz ve/veya aktif olmayan “risk altındaki gençleri” içermektedir.
Gençlik dönemleri arasındaki geçiş sürecinin karmaşıklaşması, eğitim veya yetiştirmede tam zamanlı
olarak kalmada yaşanan güçlükler, yarı zamanlı ve karma iş modellerinin gelişmesi, emek piyasasındaki
değişiklikler ve mevcut işlere erişim ile ilgili zorluklar NEİY olmaya sebep olmaktadır.
Literatürdeki çalışmaların kapsamına bakıldığında farklı gerekçeler nedeniyle 15-17, 15-19, 15-24,
15-34, 18-24, 20-24, 20-34, 25-29 gibi çeşitli yaş gruplarının baz alındığı görülmektedir. Bununla
beraber, genç nüfus denilince ilk olarak akla 15-24 yaş arasındaki nüfus gelmektedir. Ancak yaşanan
iktisadi ve sosyal krizlerin 25-29 yaş grubu üzerindeki güçlü etkisi ve yükseköğretimden istihdama
geçişte yaşanan sorunlar nedeniyle NEİY çalışmalarının kapsamı 25-29 yaş grubunu da içerecek şekilde
15-29 olarak genişletilebilmektedir. Araştırmada NEİY kapsamı için 15-29 yaş grubu referans alınmıştır.
Araştırma bulgularından hareketle hazırlanan bu eser, Türkiye’de “ne eğitimde ne istihdamda ne de
yetiştirmede (NEİY)” olan gençlerin profil araştırması sonuçlarını içermektedir. Bu amaç doğrultusunda
Türkiye’nin 15-29 yaş grubu nüfusu özelinde NEİY olmanın nedenleri ve etkilerinin belirlenmesi
hedeflenmiştir. Araştırmanın eğitim ve istihdam dışında olan gruba yönelik bilimsel ve istatistiki
yöntemler ışığında neden ve etki analizine dayalı olması önemini; doğrudan ve dolaylı profil
araştırmalarını taraması, derinlemesine incelemesi ve yine neden ve etki boyutlarıyla özgün ve
uluslararası nitelikte bir literatüre sahip olması ise güçlü yönünü ortaya koymaktadır.
T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından desteklenen proje kapsamında yürütülen nicel (anket)
saha araştırması, Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) – II çerçevesinde 26 alt bölge
içerisindeki bölgelere adını veren 26 ilde gerçekleştirilmiştir. Bu illerde ikamet eden 15-29 yaş
grubundaki gençlerin “ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede (NEİY)” olma nedenleri ve
etkilerinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda 26 ilde TÜİK’ten temin edilen hane başlangıç
adresine gidilerek bu noktalar ve çevresinde toplam 3.100 NEİY gençle yüz yüze anket çalışması
gerçekleştirilmesi hedeflenmiş, çalışma sonunda 3.158 NEİY genç ile geçerli anket görüşmesi
tamamlanmıştır. Anket çalışması sonucunda NEİY olma nedenleri ve etkilerini içeren soruların evrensel
nitelikte bir ölçek oluşturup oluşturmadığı analiz edilmiş ve ölçek geliştirme çalışmaları sonucunda
yüksek düzeyde geçerlik ve güvenirlik elde edilmiştir. Konunun bilimsel yönü ve literatüre katkısı
açısından oldukça önemli olan bu gelişme, bu alana yapılan özgün katkılardan biri olarak literatüre
geçmiştir.
Proje kapsamında yürütülen ikinci saha araştırması nitel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
amacı Türkiye’de 15-29 yaş grubunda yer alan ve NEİY statüsünde bulunan gençlerin NEİY olma
nedenleri ve NEİY olmanın gençler üzerindeki etkilerine ilişkin nicel araştırmadan elde edilen
bulguların derinlemesine analizine imkan verecek bilgilere ulaşmaktır. Derinlemesine görüşmeler
sonucunda 15-29 yaş grubu gençlerin eğitim ve istihdam imkanlarına erişim durumları, eğitim ve
istihdama katılım istekleri, eğitim ve istihdam süreçlerindeki tecrübeleri, eğitim ve istihdama yönelik
beklentileri ve genel olarak mikro ve makro düzeyde görüşlerinin ve mutluluk düzeylerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Görüşme yapılacak kişilerin belirlenmesinde ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden
“kritik durum” ve “maksimum çeşitlilik” yöntemleri tercih edilmiştir. Bu çerçevede İBBS-II
sınıflandırmasında 26 alt bölgeyi temsilen 26 ilde toplam 152 derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir.
152 NEİY durumundaki genç bireyin belirlenmesinde bölgelere göre yaş, cinsiyet, eğitim, medeni
durum, gelir düzeyi, sağlık durumu, sosyal dışlanma, göç, bireysel faktörler ve farklı dezavantajlar
dikkate alınmıştır. 26 ilde görüşülecek kişi sayısı belirlenirken illerin 15-29 yaş grubu güncel nüfus
verileri dikkate alınmış ve bu veriler TÜİK web sitesindeki Adrese Dayılı Nüfus Kayıt Sistemi’nden
temin edilmiştir.
“Ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede (NEİY)” olan gençler ile yapılan nicel ve nitel saha
araştırmalarının tamamlanmasının ardından çevrim içi (online) çalıştay gerçekleştirilmiştir. Araştırma
sonucunda edilen veri, bulgu, analiz ve raporlar, çalıştaya katılan bilim insanları, bürokratlar, sivil
toplum temsilcileri ve araştırmacılar ile paylaşılmıştır. Bu eser katılımcıların görüş, öneri ve eleştirileri
dikkate alınarak hazırlanmıştır. Çalıştay, geliştirilen öneri ve model tasarımlarının uygulanabilir ve
sürdürülebilir yönünü güçlendirmiştir.
Araştırma bulgularının detaylı ve bilimsel analizleri sonrasında hazırlanan bu eser, Türkiye’de 15-
29 yaş grubu genç nüfusun “ne eğitimde ne istihdamda ne de yetiştirmede (NEİY)” olmalarının
nedenleri ve etkilerini bütüncül bir yaklaşımla ele alan literatür ve saha araştırmalarının sonuçlarını
içermektedir. Türkiye’nin NEİY gençlerinin profili, çeşitlenen nedenler ve oluşan farklı risklerden
dolayı tek bir gösterge üzerinden ifade edilememektedir. Özellikle cinsiyet, yaş grupları, eğitim düzeyi,
gelir düzeyi, aile yapısı, çevre ile etkileşimin niteliği, yaşanılan bölge koşulları ve emek piyasasına
ilişkin bilgi, tecrübe ve erişim kanallarını kullanım becerileri gibi bir dizi faktör ile ilişkili olan NEİY
statüsü, sadece işsiz veya işgücü dışında olma durumu olarak ifade edilememektedir. NEİY statüsünü
belirleyen nedenlerin bireysel, çevresel ve bölgesel ya da içsel ve dışsal koşul, risk ve fırsatlara göre
farklılaşması profilin de çeşitlenmesine neden olmaktadır.