Akademik Veri Yönetim Sistemi
6. International Social Sciences Congress, Sarajevo, Bosna-Hersek, 24 - 25 Ekim 2024, ss.206-208, (Özet Bildiri)
Teknolojik
gelişmeler, insanların yaşam tarzlarına da etki etmektedir. İnternetin bireysel
kullanımının başlamasıyla, fiziksel yaşam alanlarının yanında sanal yaşam
alanları da oluşmuştur. İnternet kullanımın yaygınlaşması ile ve farklı
cihazlardan erişimin de sağlanmasıyla internette geçirilen süre de artmaktadır.
“We are social” tarafından hazırlanan “Digital 2024” raporuna göre; Temmuz
2024'ün başında dünya genelinde toplam 5,45 milyar insan internet kullanmakta;
ve bu rakam dünya nüfusunun yüzde 67,1'ine denk gelmektedir. Dünyadaki internet
kullanıcılarının %95,9'u internete girmek için cep telefonu kullanıyor ve cep
telefonları şu anda dünyadaki web trafiğinin %60'ını oluşturmaktadır. Son
veriler, dünya nüfusunun %70'inin artık cep telefonu kullandığını ve “tekil”
mobil kullanıcı sayısının Temmuz 2024'te 5,68 milyara ulaştığını ortaya
koymaktadır. Sosyal medya kullanımı da artmaya devam etmektedir. Temmuz 2024'te
aktif sosyal medya kullanıcı hesabı sayısı 5,17 milyara ulaşmıştır. Bu,
dünyadaki tüm insanların yüzde 63,7'sine eşittir ve internet kullanıcılarının
yüzde 94,9'unun artık her ay sosyal medyayı kullandığını göstermektedir.
Dünya
genelinde aktif sosyal medya kullanıcı sayısı son 12 ayda %5,8 oranında
artmıştır. Sosyal medyada günlük ortalama geçirilen zamanın 2 saat 20 dakika
olduğu tespit edilmiştir. GWI'nin son verilerine göre, 16 yaş ve üzeri internet
kullanıcılarının yüzde 54,5'i her hafta internetten bir şeyler satın almaktadır.
Statista, dünya genelinde ortalama bir e-ticaret müşterisinin online tüketim
malları satın almak için yılda 1.000 ABD Dolarından fazla harcadığını
bildirmektedir.
Türkiye
istatistiklerine bakıldığında; internet kullananların toplam nüfusa oranı
%86,5; günlük ortalama internette 6 saat 57 dakika tüm cihazlar aracılığı ile,
mobil telefonlardan ise 4 saat 7 dakika geçirdiği tespit edilmiştir. Sosyal
medya kullananların toplam nüfusa oranı ise %66,8’dir. Sosyal medyada en fazla
zaman geçirilen platformların; Instagram (aylık ortalama 32 saat 41 dakika),
Tiktok (29 saat 25 dakika) ve YouTube (24 saat 40 dakika) olduğu tespit
edilmiştir.
Bu verilerden hareketle, sosyal medyanın hayatımızdaki yerinin gün geçtikçe büyüdüğü söylenebilmektedir. Geleneksel yaşam düzeni içerisinde, fikir önderleri veya pazar kurtları diye tanımlanan kişilerin tavsiyeleri geleneksel pazarlama anlayışı içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Sosyal medyadaki yaşam düşünüldüğünde de; “influencer” olarak tanımlanan fenomenler aracılığı ile tutundurma çalışmaları yapıldığı görülmektedir. Bu hesapların pazarlama faaliyetleri üzerine literatürde çalışmalar yer almaktadır. Ancak yapılan çalışmaların daha kapsayıcı, güvenilir ve geçerliliği tespit edilmiş araştırma modellerine ve ölçeklere ihtiyaç devam etmektedir. Bu çalışmada, literatürdeki bu ihtiyacın karşılanması adına araştırma modeli önerileri geliştirilmesi amaçlanmıştır. Literatürde yer alan araştırma modelleri incelenmiş, geleneksel pazarlama kapsamındaki benzer modellerle karşılaştırılarak, daha kapsamlı model önerileri geliştirilmiştir. Bu modeller ve ilgili ölçeklerin farklı örneklemlerde test edilmesi ile literatüre ve bu alandaki uygulamalara daha genellenebilir katkılar sunabileceği düşünülmektedir.
Technological developments also affect people's
lifestyles. With the start of the individual use of the Internet, virtual
living spaces have emerged in addition to physical living spaces. With the
widespread use of the Internet and access from different devices, the time
spent on the Internet is also increasing. According to the “Digital 2024”
report prepared by “We are social”; at the beginning of July 2024, a total of
5.45 billion people worldwide use the internet; and this figure corresponds to
67.1 percent of the world population. 95.9% of the world's internet users use
mobile phones to access the internet, and mobile phones currently account for
60% of the world's web traffic. The latest data reveals that 70% of the world's
population now uses mobile phones, with the number of 'unique' mobile users
reaching 5.68 billion in July 2024. Social media use also continues to grow. In
July 2024, the number of active social media user accounts reached 5.17 billion.
This equates to 63.7 percent of all people in the world and shows that 94.9
percent of internet users now use social media every month. The number of
active social media users worldwide has increased by 5.8% in the last 12
months. The average time spent on social media per day is 2 hours and 20
minutes. According to the latest data from GWI, 54.5 percent of internet users
aged 16 and over buy something online every week. Statista reports that the
average e-commerce shopper globally spends more than USD 1,000 per year to buy
consumer goods online.
When the statistics for Turkey are analyzed, the ratio
of internet users to the total population is 86.5%, and it is determined that
the average daily internet usage is 6 hours and 57 minutes on all devices and 4
hours and 7 minutes on mobile phones. The ratio of social media users to the
total population is 66.8%. The platforms where the most time is spent on social
media are Instagram (32 hours 41 minutes on average per month), Tiktok (29
hours 25 minutes) and YouTube (24 hours 40 minutes).
Based on these data, it can be said that the place of social media in our lives is growing day by day. In the traditional life order, the recommendations of people defined as opinion leaders or market mavens have an important place in the traditional marketing understanding. When life on social media is considered, it is seen that promotion activities are carried out through phenomena defined as “influencers”. There are studies in the literature on the marketing activities of these accounts. However, there is still a need for more inclusive, reliable and validated research models and scales. This study aims to develop research model proposals in order to meet this need in the literature. Research models in the literature were examined, and more comprehensive model proposals were developed by comparing them with similar models within the scope of traditional marketing. It is thought that these models and related scales can make more generalizable contributions to the literature and practices in this field by testing them in different samples.