I. DÜNYA SAVAŞI’NDA OSMANLI COĞRAFYASINA YÖNELİK RUS PLANLARI BAĞLAMINDA İSTANBUL VE SYKES-PİCOT ANLAŞMALARI

Bozkurt A.

Tarih İncelemeleri Dergisi, cilt.36, sa.1, ss.287-316, 2021 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 36 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Tarih İncelemeleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), MLA - Modern Language Association Database
  • Sayfa Sayıları: ss.287-316
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

I. Dünya Savaşı öncesi siyasi kutuplaşma ve gerilim Osmanlı coğrafyasının jeopolitik ve jeostratejik önemini daha da ön plana çıkardı. 1914 yılına gelindiğinde Osmanlı coğrafyası büyük devletlerin menfaat çatışması yaşadıkları Boğazlar, Karadeniz, Balkanlar, Anadolu, Kafkasya ve Ortadoğu’yu kapsamaktaydı. I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri, Osmanlı coğrafyasına yönelik emellerini gerçekleştirebilmek amacıyla projeler tasarladılar ve güç dengelerine göre bunları uygulamaya çalıştılar Bu bağlamda İngiltere, Irak ve Filistin; Fransa Suriye, Lübnan, Çukurova; İtalya Batı Anadolu; Rusya ise İstanbul, Boğazlar, Trakya, Karadeniz ve Anadolu’nun doğusuna yönelik planlar tasarlamıştı. Rusya ve İngiltere’de yayınlanmış arşiv belgelerinden istifade edilerek hazırlanan bu çalışma, Rusya’nın Osmanlı coğrafyasına yönelik planları özelinde İstanbul ve Sykes-Picot Anlaşmalarını incelemeyi hedeflemektedir. Arka planda ise Rusya ile birlikte İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı coğrafyasına yönelik hedeflerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır

The political polarization and tension before World War I further highlighted the geopolitical and geostrategic importance of Ottoman geography. By 1914, the Ottoman geography included the Straits, the Black Sea, the Balkans, Anatolia, the Caucasus and the Middle East, where the great powers had conflicts of interest. During the First World War, the Allies designed projects in order to realize their ambitions towards the Ottoman geography and tried to implement them accordingto the balance of power. In this context, England had designed projects for Iraq and Palestine; France Syria, Lebanon, Chukurova; Italy Western Anatolia; Russia Istanbul, the Straits, Thrace, the Black Sea and the east of Anatolia. This study, which was prepared by making use of archive documents published in Russia and England, aims to examine the Istanbul and Sykes-Picot Agreements, in particular Russia's plans for the Ottoman geography. In the background, it is aimed to be able to evaluate the goals of Britain and France, together with Russia, towards the Ottoman geography.