Akademik Veri Yönetim Sistemi
Istanbul University Press, İstanbul, 2024
COVID-19 hiç beklemediğimiz bir anda geldi. Her ne kadar bazı uzak görüşlü insanlar olası pandemiler konusunda uyarsalar da, bu boyutlarda bir pandemiyi ne devletler ne de geleceğin trendlerini izleyen kuruluşlar bekliyordu. Bütün insanlık COVID-19 pandemisine hazırlıksız yakalandı. Nitekim pandeminin ilk aylarında maske gibi basit bir ürünü teminde dahi zorlanan dünyanın gelişmiş ülkeleri arasında “maske savaşları”nı okuduk. Virüs, Wuhan’da başlayıp İtalya’ya ulaştığında önce film gibi izledik; bize hiç gelmeyecekmiş gibi düşündük. Hatta medyada bunun Türkiye ekonomisine olumlu yansıyacağı öngörülerini dahi okuduk.
Virüsün Türkiye’ye ulaşması çok sürmedi; Mart 2020’de bizde de ilk vaka açıklandı. Sonrasında kapanma dönemi başladı ve derinden sarsıldık. Özgürlüğümüz kısıtlandı. Diğer insanlarla aramıza mesafe girdi ve sevdiklerimize güvenle sarılamaz olduk. Alıştığımız, bildiğimiz kurallar işlemez hale geldi. “Yeni normal” olarak adlandırılan bir döneme girdik. İnsanların bildiği normlar işlememeye başladı; belirsizlik ve çaresizlik duygusu arttı ve insanlığın temel güvenlik duygusu derinden sarsıldı. COVID-19 pandemisi sürecinde korku, kaygı, öfke ve matem gibi olumsuz duygular baskın hale geldi.
Pandemi dünyada milyonlarca insanın yaşamına mal oldu. Birçok kişi iş yapamaz hale geldi. Büyük ekonomik kayıplar yaşandı. Uzun bir süre insanlar evlerine kapandı. Dijitalleşme/uzaktan çalışma bu dönemde adeta bir can simidi oldu ve inanılmaz bir hızla arttı. Pandemi zengin-fakir ayırmaksızın bütün toplumu az veya çok sarstı. Bundan İstanbul’un kültür hayatı da derinden etkilendi. Sektör çalışanları belirli dönemlerde işlerine gidemez oldular. Sinema salonları, tiyatrolar, kütüphaneler, sergiler, müzeler ve kitabevleri virüsün hızlı yayıldığı dönemlerde kapandı. Sektör çalışanları COVID-19 pandemisinden derinden etkilendi. Bu araştırma, yüzyılda bir gelen büyüklükteki bir pandeminin İstanbul’un kültür hayatı üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın saha görüşmeleri pandemi önlemlerinin kaldırıldığı ancak açtığı hasarın devam ettiği bir dönemde (2022 sonunda) gerçekleştirildi.