Aleviler Arasındaki İnanç İçi Tartışmaların Thomas Bauer’in Müphemlik Hoşgörüsü(zlüğü) Düşüncesi Işığında İncelenmesi


Creative Commons License

Yunusoğlu K. N.

NEW HORIZONS IN KIZILBASH/ALEVI-BEKTASHI HISTORY WORKSHOP, Virginia, Amerika Birleşik Devletleri, 29 Nisan - 01 Mayıs 2022, ss.1-10

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Virginia
  • Basıldığı Ülke: Amerika Birleşik Devletleri
  • Sayfa Sayıları: ss.1-10
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Aleviler Arasındaki İnanç İçi Tartışmaların Thomas Bauer’in Müphemlik Hoşgörüsü(zlüğü) Düşüncesi Işığında İncelenmesi

Alevi inancının tarihsel mirasının barındırdığı çeşitliliğe karşın, son on yılda Aleviler arasında tek doğru ve mutlak Alevilik yorumunun sözcüsü olduğunu iddia eden farklı Alevi grupların ortaya koyduğu bir hoşgörüsüzlük yaklaşımı hızla yükselmiştir. "Müphemlik Kültürü ve İslam" ile "Dünyanın Tekdüzeleşmesi" başlıklı kitaplarında Thomas Bauer müphemlik hoşgörüsünü konusunu ele alır ve çağdaş İslam dünyasında bu anlamda yükselen hoşgörüsüzlüğü köktenci bir dizi paradigma ile ilişkili olarak açıklar: 1) Hakikatın tekliği 2) Hakikatin tarihsellik dışında 3) ve saflık halinde korunmasının gerekliliği. Bu sunumda, ben de Bauer'in müphemlik konusundaki hoşgörüsüzlük paradigmasını, farklı Alevilik yorumlarını benimsemiş     "gelenekselci" ve "yenilikçi/reformcu" gruplar arasındaki yükselen inanç içi tartışmanın doğasını anlamak amacıyla kullanmayı ve bunu da bu türden tartışmaların yürütüldüğü bazı internet sayfaları ve güncel kitapları inceleyerek yapmayı hedefliyorum.

Intrafaith Debates among Alevis Analyzed in the Light of Thomas Bauer’s Theory of Ambiguity (In)tolerance

In contradistinction to the Alevi faith’s historical heritage of multifariousness, the last decade has witnessed the rapid rise of an intra-faith intolerance manifested by different Alevi groups who make claims to representing the one and only true authoritative form of Alevism. In A Culture of Ambiguity and Die Vereindeutigung der Welt, Thomas Bauer examines the question of tolerance for ambiguity in the Islamic World and describes the contemporary state of ascending intolerance as linked to the rise of a fundamentalist set of paradigms propagating 1) the singularity of Truth 2) that is beyond historicity 3) and maintained in a state of purity. In order to expose the nature of the rising intra-faith intolerance among Alevis as a contemporary desire reminiscent of “fundamentalist” intolerance for ambiguity, I intend to focus mainly on some highly active Alevi social media pages and a selection of recent books (by both “traditionalists” and “reformists”) that display the desire for mastery over the Alevi faith.