Kıyı Jeomorfolojisinde Değişiklik Yaratan Bir Unsur Olarak İnsan (Human as a factor in the change of coastal geomorphology)


Creative Commons License

AVCI S.

Uluslararası Jeomorfoloji Sempozyumu UJES 2017, Elazığ, Türkiye, 12 - 14 Ekim 2017, ss.508-516

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Elazığ
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.508-516
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Jeomorfolojinin konularından biri olan kıyılar, doğal olarak fizikî etmen ve süreçlerle şekillenirler. Ancak insan kıyılar üzerinde yaptığı yapılar ile bu süreçler üzerinde değişiklik yaratır. Kıyıların doldurulması, liman, iskele, mendirek, rıhtım yapımı gibi olaylar kıyı alanları üzerindeki beşerî etkilerden sadece bir kaçıdır. Bütün bu yapılar kıyıyı şekillendiren dinamiklerin değişmesine neden olur. Kıyı gelişimi üzerinde etkili olan, ancak kıyıda gerçekleştirilmeyen faaliyetler de vardır. Delta gelişimi üzerindeki etkileri nedeniyle barajlar bu tür faaliyetlere örnektir. Yapılan her yapı, yeni bir sürecin ortaya çıkmasına yol açar. Mevcut süreci hızlandırabilir veya yavaşlatabilir. Başka kelimelerle bunların coğrafî bir sonucu vardır.
Anadolu, Paleolitik’ten beri insan yaşamına sahne olmuştur. Kıyı oluşum süreci ile insanın kıyıyı kullanım tercihleri her zaman aynı yönde değildir. Çoğu zaman insanla kıyı oluşum süreci arasında gerçekleşen bir mücadeleyi yansıtır. İnsanın kıyı üzerindeki etkileri günümüze doğru artmakta ve çeşitlenmektedir. Bu çalışmada kıyılarda insan tarafından gerçekleştirilen değişiklikler Türkiye örneğinde ortaya konulacaktır.

The shores, one of the subjects of geomorphology, are naturally shaped by physical factors and processes. However, with the structures people build on the shores, they change these processes. Filling of coasts, harbor, pier, breakwater and pier constructions are just a few of the human impacts on coastal areas. All these structures, these constructions, cause the dynamics shaping the coast to change. There are also activities that are effective on coastal development but not happening onshore. The dams are examples of such activities because of the effects on the delta. Every building leads to the emergence of a new process. It can speed up the current process or slow it down. In other words, they have geographical implications.
Anatolia has been the scene of human life since Paleolithic. The coastal formation process and the coastal preferences of people are not always the same. It often reflects a struggle between people and the coastal formation process. The effects of man on the coast are increasing and diversifying day by day. In this study, changes made by people on the shores will be investigated from examples from Turkey.