Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. ULUSLARARASI ERCİYES BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 9 - 10 Mart 2022
Vergi düzenlemeleri (vergi mevzuatı) kapsamında, vergilendirme amacına
yönelik olarak, muhasebe bilgi sisteminin ürettiği bilgiler esas alınmaktadır.
Gelir üzerinden alınan vergiler (Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi) için ticari
kardan (muhasebe karı) mali kara (matrah) ulaşılırken Kar veya Zarar Tablosu
verisi üzerinden hareket edilmekte ve özellikle kanunen kabul edilmeyen
giderler dikkate alınarak istisna ve diğer indirimler sonrasında mali kara
ulaşılmaktadır. Yine harcama üzerinden alınan vergiler (özellikle KDV, ÖTV) kapsamında,
muhasebe kayıt ve raporlaması, verilecek beyannameler için veri olarak dikkate alınmaktadır.
Diğer yandan, TFRS düzenlemeleri kapsamında, vergi mevzuatı düzenlemeleri de
dikkate alınarak gelir vergilerinin raporlanması (ertelenmiş vergi) sağlanmaktadır.
Bu yakın ilişkiye karşın vergi ve muhasebe düzenlemeleri amaç ve düzenleme
tekniği temelinde farklılık arz etmektedirler. Muhasebe düzenlemeleri, tüm
işletme paydaşları için gerçeğe uygun raporlamayı hedeflerken, vergi
düzenlemeleri devlet için ödenecek verginin doğruluğunu hedef alan düzenlemeler
içermektedir. Muhasebe düzenlemeleri bir bütün olarak “ilke bazlı” düzenleme
tekniğine sahipken vergi düzenlemeleri bir bütün olarak; kural bazlı, kanunilik
esasına dayalı düzenleme tekniğine sahiptir.
Dolayısıyla, her iki düzenleme seti hem iç içe bir ilişki yapısına sahip
hem de büyük farklılıklar barındırmaktadırlar. Sunum kapsamında, “KÜMİ FRS”
taslağı özelinde bahse konu bu yakın ilişkiye dikkat çekilirken, iki düzenleme
seti arasındaki düzenleme farklılıkları karşılaştırılarak izah edilecektir.