Seçili Küresel Risk İştahı Endeksleri ile Finansal Göstergeler Arası Volatilite Yayılım Etkisinin TVP-Var Modeli İle Analizi


Creative Commons License

Cengiz E., Saldanlı A.

Doğuş Üniversitesi Dergisi, cilt.26, sa.2, ss.295-314, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Yerel ve küresel finans piyasalarını etkileyen risk iştahı endeksleri, politika yapıcılar, portföy yöneticileri ve yatırımcılar tarafından yakından takip edilmektedir. Çünkü risk iştahı endekslerindeki değişimler finans piyasalarındaki birçok finansal göstergeyi etkilemektedir. Özellikle finans piyasalarının entegrasyonu ve piyasalar arasındaki risk-getiri etkileşiminin artmasına bağlı olarak volatilite yayılımının analiz edilmesi önem kazanmıştır. Bu çalışma, seçilmiş küresel risk ve korku endeksleri ile Türkiye'deki çeşitli finansal göstergeler arasındaki oynaklık yayılımlarını ve bağlantılılığı araştırmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, çalışmada VIX ve MOVE küresel risk iştahı endeksleri, USD/TL kuru, Ons altın fiyatı, BIST 100 Endeksi ve Türkiye’nin 10 yıllık devlet tahvil primlerine ilişkin 03.01.2012-29.12.2023 tarihleri arasındaki günlük kapanış verileri kullanılmıştır. Volatilite yayılmaları ve birbirine bağlantılılık ilişkileri Zamanla Değişen Parametreli Vektör Otoregresif (TVP-VAR) modeli ile analiz edilmiştir. Analiz bulgularına göre; volatiliteyi yayan değişkenler sırasıyla USD/TL ve VIX; volatilite alıcısı değişkenler ise sırasıyla Ons altın fiyatı, Tahvil, MOVE ve BIST100 endeksidir. Ayrıca analiz bulguları, volatilite yayılımının artış ve azalış gösterdiği dönemler itibariyle tüm dünyayı etkileyen küresel olayların öne çıktığını da ortaya koyması açısından önemli bir göstergedir. Elde edilen analiz sonuçlarının, portföy yöneticileri ve riskten korunmak isteyen yatırımcıların alacakları kararlarda faydalı olacağı düşünülmektedir.