Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, cilt.51, sa.51, ss.95-135, 2014 (Hakemli Dergi)
bol- fiili Eski Türkçe döneminden beri kullan?lmakta olan işlek bir fiildir. Yeni Uygurcada çok geniş kullan?m alan?na sahiptir. Yeni Uygurcadaki başka işlek fiiller gibi şah?s ekleri, şekil ve zaman ekleri alarak çekimlenir. Cümlede hem as?l fiil hem yard?mc? fiil olarak işlev görür. As?l fiil olarak birleşik fiillerin (bol- + tasvir fiil) yap?s?nda yer al?r. Yard?mc? fiil olarak isim soylu kelimeleri yüklemleştirmenin (isim+ bol-) yan? s?ra tasvir fiil (fiil + bol-) yapar. İsim-fiil, s?fat-fiil, zarf-fiil, bağlaç, ünlem olarak kullan?l?r. i- ek fiilinin/cevher fiilinin yerine kullan?lmas? ise bol- fiilinin bir başka özelliğidir. Biz bu makalede bol- fiilinin Yeni Uygurcadaki işlevlerini örneklerle aç?klamaya çal?şacağ?z.
Verb bol- is a productive verb which has been used since Old Turkish period. It has a quite wide usage area in New Uyghur Language. Just like the other productive verbs in New Uyghur Language, personal affixes are conjugated by means of taking form and time affixes. It functions in the sentence not only as actual verb but also as auxiliary verb. It takes part in the structure of the combined verbs (bol- + depicting verb) as an essential verb. In addition to making the words with name origin predicate by means of taking auxiliary verb (name+ bol-), it makes them depicting verb (verb + bol-). It is used as verbal noun, verbal adjective, verbal adverb, conjunction, exclamation. Using it instead of i- affix verb/core verb is another characteristic of the verb bol-. We, in this study, will try to explain the functions of the verb bol- by means of the examples.