COVID-19 [Koronavirüs hastalığı-19 (Coronavirus disease-2019)] çocuklarda daha hafif seyretti- ği gözlense de pandeminin ilerlemesiyle birlikte COVID-19 sonrası gelişen multisistemik enflamatuvar sendrom (MİSC) başta olmak üzere, hastalığın akut döneminden sonra da birçok kişide semptomla- rın uzun süre devam ettiği gözlenmiştir. Çalışmada, ilk olarak erişkinlerde uzamış COVID, post COVID gibi farklı isimlerle tanımlanan tablonun çocukluk yaş grubundaki seyrini değerlendirmek amaçlanmış- tır. Çalışmaya 1 Kasım 2020 ve 1 Kasım 2021 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Çocuk Pandemi Servisinde şiddetli akut solunum yolu sendromu [severe acute respiratory syndrome (SARS-CoV-2)] ne- deniyle yatırılarak izlenmiş olan 1 ay-18 yaş aralığındaki orta ve ağır bulguları olan ve çalışmaya ka- tılmayı kabul eden hastalar dahil edilmiştir. Hastaların başvuru şikayetleri ve sonrasında devam eden şikayetlerini öğrenmek üzere bir anket formu oluşturulmuştur. Telefon yoluyla aranarak bilgileri anket formuna kaydedilmiştir. Olgular NICE, RCGP ve SIGN tarafından yayımlanmış olan rehberdeki tanımla- malara göre sınıflandırılmıştır. Toplam 116 hastanın; %57.8 (n= 64)’i erkek, %42.5 (n= 49)’i kız; %53.4 (62)’ü 0-9, %46.6 (54)’sı 10-18 yaş aralığında ve 64 hastada (%55.2) ek hastalık saptanmıştır. Ortala- ma izlem süresi 5.90 ± 3.61 [min-maks (1-12)] ay; en uzun semptom süreleri: efor kaybında azalma 19.25 ± 74.56 (0-365) gün, konsantrasyonda azalma 11.12 ± 49.75 (0-365) gün, halsizlik 9.61 ± 34.96 (0-365) gün ve öksürük 8.34 ± 35.37 (0-365) gün saptanmıştır. Subakut semptomatik COVID-19 tanı- mına uyan hasta oranı; %37.9 (n= 44) olarak saptanmıştır. En sık semptomlar; efor kapasitesinde azalma %12.1 (n= 14) ve konsantrasyon bozukluğu %10.3 (n= 12) olarak tespit edilmiştir. Kronik/post COVID-19 tanımına uyan hasta oranı %11.2 (n= 13) bulunmuştur. Birinci yılında sekiz hastada hala devam eden yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü gibi şikayetler gözlenmiştir. Bunlardan akut hastalık döneminde diyabetes mellitus (DM) tanısı alan bir hasta, COVID-19 sonrası alerjik rinit tanısı alan iki hasta olmuştur. Subakut/devam eden semptomları olan yaş gruplarına göre konsantrasyon bozukluğu oranlarında ista- tistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır. 10-18 yaş grubunda konsantrasyon bozukluğu oranı 0-9 yaş grubundan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek (p= 0.037) olup diğer semptomlar açısından yaş, cinsiyet ve eşlik eden hastalık durumuna göre anlamlı farklılık saptanmamıştır. Çalışmaya sadece yatan hastalar dahil edilmiş olsa da literatürle benzer şekilde yorgunluk ile konsantrasyon güçlüğü en sık devam eden semptomlar arasında yer almış ve yaşça büyük çocuklarda sıklığının daha da fazla olduğu görülmüş- tür. Sadece uzamış semptomlar değil yeni gelişebilecek hastalıklar açısından da COVID-19 geçiren çocuk- ların semptom yönünden takibinin yapılması hem erken teşhis ve hem de farkındalık açısından ö
Although COVID-19 (Coronavirus disease-2019) is observed to be milder in children, it has been ob- served that the symptoms continue for a long time in many people after the acute period of the disease, especially the multisystemic inflammatory syndrome (MISC) that developed after COVID-19 with the progression of the pandemic. Although it was first defined by different names such as long COVID and post COVID in adults, it has been observed in studies that similar complaints such as cough, fatigue and difficulty in concentrating continue for a long time in children, just as in adults. In our study, we aimed to evaluate the status of long COVID in childhood. Our study included patients aged from one month to 18 years with moderate and severe symptoms who were hospitalized and discharged for SARS-CoV-2 infection in İstanbul University Faculty of Medicine between November 1, 2020 and November 1, 2021. A questionnaire form was created to learn about the complaints of the patients and their ongoing com- plaints. The patients/parents were called by phone and their complaints were recorded in the question- naire. The patients were classified according to the definitions in the guidelines published by NICE, RCGP and SIGN. In total, 116 patients were included; 57.8% (n= 64) male, 42.5% (n= 49) female; 53.4% (n= 62) 0-9, 46.6% (n= 54) 10-18 years old. Comorbid conditions were found in 64 (55.2%) patients. The mean follow-up period was 5.90 ± 3.61 [min-max (1-12)] months; longest symptom durations: de- crease in effort loss/fatigue 19.25 ± 74.56 (0-365) days, concentration difficulties 11.12 ± 49.75 (0-365) days, fatigue 9.61 ± 34.96 (0-365) days and cough were 8.34 ± 35.37 (0-365) days. The percentage of the patients who met the definition of subacute/ongoing symptomatic COVID-19 was 37.9% (n= 44). The most common symptoms were the decrease of effort capacity/fatigue 12.1% (n= 14) and the concentration difficulties 10.3% (n= 12) in subacute symptomatic patients. The percentage of patients matching the definition of chronic/post COVID-19 was 11.2% (n= 13). In the first year of the disease, ongoing complaints such as fatigue and concentration difficulties were observed in eight patients. The rate of concentration difficulties in the 10-18 age group was statistically significantly higher than the 0-9 age group (p= 0.037). In terms of other symptoms, no significant difference was found according to age, gender and concomitant disease status. Out of these, one patient was diagnosed with Type 2 diabetes mellitus during the acute illness, and two patients were diagnosed with allergic rhinitis after COVID-19. A statistically significant difference was found in the rates of concentration disorders according to age groups with subacute/ongoing symptoms. Although only the hospitalized patients were included, fatigue and difficulty in concentration were among the most common ongoing symptoms in our study, similar to the literature, and they were seen to be more common in older children. It is important both for early diagnosis and awareness to follow up children with COVID-19 in terms of symptoms, not only in terms of prolonged symptoms but also in terms of new diseases.
