Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Büşra Durmuş
Danışman: Belkıs Ulusoy Nalcıoğlu
Özet:
Osmanlı Devleti’nin Batı ile girdiği ilişkilerin bir sonucu olarak asimetrik modernleşme bağlamında yaşanan gelişmelerin Osmanlı toplumuna etkisini, kadın özelinde incelemeyi amaçlayan bu çalışma, özellikle görüşlerini Batı düşüncesinin önemli akımlarından pozitivizm ve materyalizmden yaptıkları iktibasla şekillendiren Osmanlı aydınların etkisine odaklanmıştır. Çalışmada, bahsi geçen aydınların 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanı ile 1912 sonunda Balkan Savaşlarının patlak verdiği aralıkta neşrettikleri fikir dergilerinden dördü örneklem olarak seçilmiştir. Bu tezde yorumlayıcı sosyal bilim anlayışı çerçevesinde, nitel araştırma tekniklerinden Siegfried Jäger’ın dispozitif analiz yöntemi kullanılarak, yazılı ve görsel göstergelerinin söylem analizi gerçekleştirilmiştir. Böylece pozitivist ve materyalist dünya görüşünü destekleyen Osmanlı aydınlarının Osmanlı topluımunda kadın kimliğini zihinsel alanda yeniden inşa faaliyetlerine girişip girişmedikleri sorgulanmıştır. Araştırma neticesinde, bahsi geçen aydınların yayınladıkları dört fikir dergisinde, hem yazılı hem de görsel malzeme ile kadın dispozitifini yeniden inşa faaliyeti kabul edilebilecek yayınlar yaptıkları tespit edilmiştir.