Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bartın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şebnem Coşmuş
Danışman: Sezin Güleryüz Ergül
Özet:
Ülkeler arasındaki etkileşimin artarak ilerlemesi pek çok farklı sektörü etkileyen bir ilişki
trafiği yaratmıştır. Gerek ülkeler bazında gerekse insanlar farklı şehir ve ülkelerden farklı
sektörler için etkileşimde bulunur. Bu sektörlerden lojistik sektörü fazlasıyla payını almıştır.
Lojistik sektörünün öneminin günden güne arttığı günümüzde işletmeler ulusal ve
uluslararası rakipleri ile mücadele konusunda yeni atılımlar yapmak zorundadır. Güncel
konjonktürde yapılacak atılımlardan bir tanesi belki de en önemlisi lojistik alanında
dijitalleşmeye gitmektir. Lojistikte dijitalleşme Lojistik 4.0 kavramı olarak adlandırılmıştır.
Lojistik 4.0 tüm lojistik hizmetlerin dijital araçlara tam entegrasyonu ile sağlanır. Malların
tedarik süreci, depolanması, elleçlenmesi, tedarik zinciri yönetimi, dağıtımı gibi alanlarda
teknolojiyi kullanarak dijitalleşme araçları kullanılır. Dijitalleşme süreci sadece mekanik
olarak ilerleyen bir süreç değildir. Dijitalleşme süreci her katmanı ile hazır olunması gereken
bir süreçtir.
Çalışmanın konusu lojistikte dijitalleşmenin önemi dolayısıyla işletmelerin bu sürece
geçerken izleyeceği en akılcı stratejiyi belirlemektir. Tüm lojistik aşamaların birbirine
entegre bir şekilde çalıştığı dijital sistemler maliyeti çok yüksek sistemlerdir. Çalışmada
küçük ve orta ölçekli bir işletmenin dijitalleşmek için en akılcı yolu seçerek hem zamandan,
hem maliyetten kazanarak kaynaklarını verimli kullanmasına yardımcı olmaktır. Böylece
elindeki kaynakları verimli kullanacak ve mali durumunu koruyarak hem rekabet ortamı
vi
içinde kalabilir hem de atacağı bu adım ile rakiplerinin önüne geçebilir.Çalışmanın amacı
lojistik sektöründe taşımada daha efektif olabilmek, taşıma hızını arttırabilmek, taşıma
verimini arttırabilmek ve diğer tüm lojistik süreçlerde daha etkin olabilmek için dijitalleşmek
isteyen işletmeler için analitik bir yaklaşım ile dijitalleşme stratejilerini geliştirmeye
yardımcı olacak pratik bir model oluşturmaktır.
Çalışmanın özgün değeri çalışma konusu olarak seçilen lojistik 4.0 ile çok kriterli karar
verme yöntemlerinden AHP ve TOPSİS yöntemi ile bu analizlerin bulanık küme uzantıları
olan Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS yöntemlerinin bir arada uygulanması ve lojistikte
dijitalleşmeye başlayacak işletmeler için bir strateji oluşturulması üzerine başka bir
çalışmaya rastlanmamıştır.
Çalışmada sınırlılık olarak Bartın ili belirlenmiştir. Bartın ilinde en büyük işletmelerden biri
olan Mescier Demir Çelik San. Ve Tic. A.Ş. seçilerek bu sınır içinde araştırma yapılmıştır.
Çalışmada kullanılmak üzere seçilen bilimsel yöntemler çok kriterli karar verme
yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) , İdeal Sonuç Odaklı Çok Ölçütlü Karar
Verme (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) TOPSIS ve bu
analizlerin bulanık küme uzantıları olan Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS yöntemidir. Bu
analiz çeşitlerinden önce AHP ve TOPSIS ile analiz yapılmıştır ardından daha detaylı bir
sonuç elde etmek için Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS analizi yapılmıştır ve çıkan sonuçlar
karşılaştırılmıştır.
Sonuç olarak, TOPSIS yönteminde sırasıyla; Bilgi Sistemleri Geliştirme Stratejisi, İş
organizasyonu Stratejisi, Yönetici ve Personel Yönetimi Stratejisi ve Dijital Lojistiğe Geçiş
ile İlgili Teknolojiler Stratejisi şeklindedir. Bulanık TOPSIS yönteminde ise çıkan sıralama
sırasıyla; İş organizasyonu Stratejisi, Bilgi Sistemleri Geliştirme Stratejisi, Dijital Lojistiğe
Geçiş ile İlgili Teknolojiler Stratejisi ve Yönetici ve Personel Yönetimi Stratejisi şeklinde
çıkmıştır.