Schizosaccharomyces pombe'de Endoplazmik Retikulum Stresinin Hücresel Etkilerinin Araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nezahat Gökçe ÖZSAMUR

Danışman: Bedia Palabıyık

Özet:

Endoplazmik retikulum (ER) bütün ökaryotlarda bulunan ve proteinlerin olgunlaşması, taşınmasında görevli hücre içi bir organeldir. ER hücre içi ve hücre dışı çeşitli faktörlere karşı duyarlıdır. Strese maruz kalan ER’de katlanmamış veya yanlış katlanmış protein birikimi meydana gelir. Bu durum ER stresine yol açar. ER stresinde hücre, homeostazisini yeniden sağlamak için öncelikle katlanmamış/yanlış katlanmış protein yanıtı (UPR) yolağı oluşturulur. UPR yolağı olarak insanda PERK (protein kinaz RNA benzeri ER kinaz), ATF6 (aktive edici transkripsiyon faktörü 6) ve Ire1 (inositol gerekli enzim 1) olmak üzere üç bağımsız yolak tespit edilmiştir. Maya da ise bu yolaklardan sadece Ire1 (inositol gerekli enzim 1) yüksek oranda korunmuş olarak bulunmaktadır. ER stresini azaltmak için aktifleşen UPR yolağı ile proteinlerin doğru katlanması desteklenir, katlanmamış veya yanlış katlanmış protein birikimini azaltmak için protein yıkım mekanizmaları çalıştırılır. Bunlara rağmen uzun süreli veya şiddetli strese maruz kalırsa hücreler homoeostaza ulaşmaz ve UPR apoptoz veya otofaji süreçlerini tetikler. İnsanda ER stresi kaynaklı metabolik ve nörodejeneratif hastalıkların yanı sıra kanser de oluşmaktadır. 
Bu çalışmada, Schizosaccharomyces pombe’nin yabani ırkında ER stresi ajanı olarak tunacamisin (2 μg/mL, 1, 4 ve 24 saat) uygulanacaktır. Oluşturulan ER stresi koşulunda stres yanıt yolakları kontrol ve deney grupları üzerinden araştırılacak, apoptoz oranları belirlenecek ve hücre iskeleti floresan mikroskobunda aktin fibrillerinin boyanmasıyla izlenecektir.