Kemirgen Sıtma Parazitlerinde Endoplazmik Retikulum Stresi ile İndüklenen Hücresel Ölüm Yolaklarının Karakterizasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sinem ÜNAL

Eş Danışman: Ahmed Sayed Ibrahım Aly

Danışman: Bedia Palabıyık

Özet:

İnsan kanser hücrelerinde tedavi amaçlı kullanılan çeşitli kimyasallara karşı geliştirilen çoklu ilaç direnci “multiple drug resistance, MDR”, kanser tedavisinde başarıyı sınırlayan faktörlerin başında gelmektedir. Bu nedenle, kanser hücrelerinde programlı hücre ölümünü hedefleyen ilaçların geliştirilmesini amaçlayan çalışmalar hız kazanmıştır. Laboratuvarımızda, ökaryotik maya tipi bir model organizma olan Schizosaccharomyces pombe’de ER stresi ile hücre ölüm yolaklarından otofaji arasında bir ilişkinin varlığı gösterilmiştir. İnsana daha yakın ökaryotik bir model organizma olarak ve çoklu ilaç direncinin sıtmaya karşı kullanılan ilaçlara karşı da gözlenmiş olması göz önünde bulundurularak, kemirgen sıtma parazitlerinin kullanılacağı önerilen bu çalışmada, ER stresi ile tetiklenen hücre ölüm yolaklarının moleküler mekanizmasının ayrıntılandırılması hedeflenmiştir. Bu amaçla, ER stresini tetikleyen tunikamisin, sıtma ilacı olarak kullanılan klorokuin ve kanser ilacı olarak kullanılan 5-Florourasil ajanlarının etkisine maruz bırakılan bu hücrelerde, öncelikle bu etken maddelerin hücre canlılığı ve üreme profiline etkisi sorgulanacak. Ayrıca, apoptoz ve otofaji süreçlerde rol oynayan hedef genlerin anlatım profilleri hem transkript hem de protein düzeyinde araştırılacaktır. Elde edilecek bulguların, kanser hastalarında hücre ölümünü hedefleyen yeni ilaçların geliştirilmesi çalışmalarına yeni moleküler hedefler sunacağı düşünülmektedir.