Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Bakırköy'ün (Makriköy) idari tarihi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FİRDEVS ESENLİK

Danışman: Ali Fuat Örenç

Özet:

akırköy (Makriköy), yakın tarihimize kadar idari olarak kapsadığı geniş alanıyla, etnik çeşitliliği, Suriçine yakın merkezi konumu ve en önemlisi kara, deniz ve hava ulaşımı imkânlarıyla İstanbul'un gözde bir ilçesi olarak temayüz etmiştir. Bizans döneminde kurulan Bakırköy, 1453'te İstanbul'un fethi ile Türk hâkimiyetine girdikten sonra 19. yüzyıla kadar sur dışı İstanbul'una bağlı bir köy statüsünde idare edilmiştir. 1839 Tanzimat süreciyle başlayan idari yeniliklerden Bakırköy de etkilenmiştir. Bu dönemde Bakırköy, Kaza-yı Erbaa Mutasarrıflığına bağlı olarak Küçükçekmece kazası sınırlarında yer almıştır. Bakırköy, sanayi ve ulaşım imkânları ile gelişme göstermiş, nüfusu artmış ve bu sayede bölgenin kalkınmasını sağlamıştır. Bakırköy, Osmanlı'da Meşrutiyet dönemleri boyunca uygulanan idari düzenlemelerden etkilenmiştir. Bu kapsamda 93 Harbi sonrasında Küçükçekmece kazasının hükümet merkezi olmuştur. 1908'de İkinci Meşrutiyet'in ilanı akabinde İstanbul Belediyesine (Şehremaneti) bağlı 20. Bakırköy Belediye Dairesi kurulmuştur. Bakırköy'ün idari tarihinde önemli gelişmelerden biri 1910 yılındaki düzenleme olmuştur. Bu tarihte idari merkez olarak tanımlanan Küçükçekmece kazasının ismi Bakırköy kazası olarak değiştirilmiştir. Böylece Bakırköy kaza olmuştur. Bu idari yapısını Cumhuriyet'in ilanına kadar sürdüren Bakırköy, Cumhuriyet döneminde ilçe statüsü kazanmıştır. Çalışmamızda, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Bakırköy'ün idari yapısı ile uygulanan yeniliklere değinilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda başta arşiv belgeleri olmak üzere, Salnameler, İhsaiyat Mecmuaları ve mevcut literatür ışığında Bakırköy'ün yönetim yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır.