Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELİF ALTUN
Danışman: Ömer Kul
Özet: MEHMET KASIM CANTÜRK HAYATI ve MÜCADELESİ (1935-2015) ELİF ALTUN 1965 yılında Afganistan’dan Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından ülkemize getirilen ve Kayseri şehrine yerleştirilen Doğu Türkistanlı 117 ailenin liderliğini yapan Mehmet Kasım Cantürk’ün hayatı ve mücadelesi çalışmanın ana eksenini oluşturmuştur. Cantürk’ün Afganistan’a gelmeden önce de Doğu Türkistan’ın Yarkent şehrinden Afganistan’a yapılan toplu göç hadisesinin liderliğini yaptığı bilinmektedir. Türkiye’ye geldikten sonra ise toplumu ve davası adına yaptığı faaliyetler ile 10 yıl kadar çalıştığı Erciyes Üniversitesindeki eğitim ve öğretim faaliyetleri çalışmanın ana başlıklarını oluşturmaktadır. Doğu Türkistan davasının Kayseri’deki teşkilatlanmasında önemli hizmetleri olduğu bilinen Cantürk’ün sivil toplum kuruluşlarında yaptığı çalışmalar tezin bir diğer incelenen başlığıdır. Cantürk’ü hayattayken bizzat tanıyanlarla yapılan yüz yüze görüşmeler ve kendisi hakkında yazılanlar çalışmada değerlendirilen diğer bir konu başlığıdır. Çalışma ortaya çıkarılırken Cantürk’ün ailesi ile irtibata geçilmiş ve hususi arşivi incelenerek ailenin izni alınıp uygun görülen belgeler çalışmaya dâhil edilmiştir. Cantürk’ün Türkiye’ye geldikten sonra içerisinde bulunduğu siyasi faaliyetleri de çalışmada değerlendirilen diğer bir konu başlığıdır. Bu çalışma Doğu Türkistan’dan Türkiye’ye gelenler arasında önemli liderlerden biri olan Cantürk hakkında yapılan ilk akademik çalışma olması yönüyle özgün bir çalışmadır. Cantürk hakkında yapılan bu yüksek lisans teziyle Cantürk’ün hayatı bir bütün hâlinde ortaya konulmuştur. Bununla beraber Doğu Türkistan’ın Yarkent şehrinde başlayan ve Afganistan’ın Kâbil şehrinde dört yıl kalan göç kafilelerinin Kayseri’de son bulan yolculukları da çalışma ile ortaya konulmuştur.