Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Oğuz Han ATAŞ
Danışman: Tansel Ak
Özet:
Bu tez çalışmasında Apache Point Gözlemevi Galaktik Evrim Deneyi (APOGEE) verilerinden yararlanılarak, Hertzsprung - Russell (HR) diyagramındaki Kırmızı Dev Kolunda (KDK) bulunan evrimleşmiş yıldızlar seçilerek, Galaksimizdeki KDK yıldızlarının kinematik ve dinamik yörünge parametreleri belirlenmiş ve bu parametrelere getirilen sınırlamalar ile metal bolluğu gradyentleri hesaplanmıştır. Yıldızların ekvatoral koordinatları, öz hareket, radyal hız ve uzaklık parametreleri kullanılarak KDK yıldızlarının kinematik ve dinamik yörünge parametreleri belirlenmiştir. KDK yıldızlarının Galaktik düzleme göre kuzey ve güney Galaktik yarıküreler için uzay hızı dispersiyonları, sırasıyla, 124 ve 128 km/sn olarak elde edilmiştir. Galaktik çeyreklere göre incelendiğinde ise KDK yıldızlarının uzay hızı dispersiyonları Galaksinin I. ve IV. çeyreklerinde 137 ile 146 km/sn arasında değişirken, II. ve III. çeyreklerde 108 ile 113 km/sn arasındadır. Bu değişim muhtemelen Galaktik uzun çubuğun ve spiral yapının neden olduğu tedirginlik etkisinden kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada KDK yıldızlarının hem bugünkü hem de dinamik yörünge parametrelerinden belirlenen uzaklıklar için metal bolluğu gradyentleri hesaplanmıştır. 0 < zmax ≤ 0.5, 0.5 < zmax ≤ 1 ve 1 < zmax ≤ 2 kpc uzaklık aralıkları için hesaplanan radyal metal bolluğu gradyentlerinin yörünge basıklıklarıyla, sırasıyla, -0.06 < d[Fe/H]/dRm < -0.03, -0.05 < d[Fe/H]/dRm < -0.01 ve -0.02 < d[Fe/H]/dRm < -0.01 dex/kpc değiştiği görülmüştür. zmax > 2 kpc uzaklıklar için metal bolluğu gradyentlerinin yörünge basıklıklarına duyarlı olmadığı belirlenmiştir. Bu bulgular Galaksi diski için belirgin bir metal bolluğu gradyentinin varlığını işaret etmekle birlikte yıldızların Galaksi diskindeki tedirginlikler sebebiyle radyal göçe maruz kalmasından dolayı metal bolluğu gradyentlerinin değiştiğini gösterir.