Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşegül Akçeli
Danışman: Mustafa Erelel
Özet:
Amaç: İdiyopatik pulmoner fibrozisde akciğer hasarının kantitatif analiz kullanılarak değerlendirilmesi olasılığı son yıllarda YRBT'nin daha da önem kazanmasını neden olmuştur ve hastalığın gidişatının makul bir göstergesi olarak görülmüştür. İPF'de YRBT ile yapılan radyolojik görüntülemenin, hastalığın seyrinde günlük pratikte sıklıkla kullanılan SFT, AKG ve 6 DYT gibi klinik testler ve bunların sonuçları ile korelasyonunun kantitatif bilgisayarlı tomografi ile analizi amaçlanmıştır. Hastalar ve Yöntem: Çalışmaya güncel rehberlere göre tanı almış klinik olarak stabil, YRBT çekimi olan ve bu çekim ile +/- 30 gün süre zarfı içerisinde SFT (FEV1, FVC, FEV1/FVC, DLCO), 6 DYT ve AKG (pH, pCO2, pO2, SpO2) değerlendirmeleri olan olgular(n=63) alındı. YRBT kantitatif parametreleri olan MLD, kurtosis, skewness ve % HAA, yarı-otomatik akciğer parankim segmentasyonu ile DICOM tabanlı görüntü işleme yazılımı kullanılarak hesaplandı. Akciğer; üst bölge, karina seviyesinin üzerindeki alan, alt bölge inferior pulmoner ven seviyesinin altındaki alan ve üst-alt bölgeler arasındaki alan orta bölge olarak 3 bölüme ayrıldı ve bölünmüş YRBT modeli olarak isimlendirildi. Bütün parametreler bu 3 bölüm için de hesaplandı. Hastaların demografik bilgileri, klinik testleri ile radyolojik bulguları analiz edildi. Bulgular: Olguların spirometrik değerlendirmeleri ile; MLD, % HAA ve bölünmüş akciğer dansiteleri arasında negatif korelasyon saptanırken, tüm skewness ve kurtosis sonuçları arasında pozitif korelasyon saptandı. PaO2 ile skewness ve kurtosis değerleri arasında istatistiki anlamlı pozitif korelasyonlar saptandı. PaCO2 ile üst segment akciğer dansitesi arasında anlamlı pozitif korelasyon görüldü. 6 DYT yürüme mesafesi ile kantitatif parametreler arasında anlamlı ilişki görülmedi. 6 DYT başlangıç SpO2 ile MLD, total skewness, total kurtosis, üstorta segment LD, skewness ve üst-orta-alt segment kurtosis arasında istatistiki anlamlı ilişki görülürken bitiş SpO2 ile tüm parametreler arasında istatistiki anlamlı ilişki saptandı. Sonuç: İPF olgularında YRBT kantitatif analizi sonucu elde edilen akciğer dansitesi, skewness ve kurtosis ölçümlerinin SFT, AKG ve 6 DYT testi gibi klinik değerlendirmeler ile korele olduğu bulunmuştur. Görsel değerlendirme yerine ölçülebilirlik üzerine dayalı objektif bir sonuç veren kantitatif analiz, İPF hastalarında klinik durumu ön görme yetisini değerlendirmede olanacak sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: İdiyopatik pulmoner fibrozis, kantitatif analiz, yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi, interstisyel akciğer hastalıkları
7. ABSTRACT
Purpose: The possibility of evaluating lung damage using quantitative analysis in idiopathic
pulmonary fibrosis has caused HRCT to gain more importance in recent years and has been
considered as a reasonable indicator of the course of the disease. The aim of this study is to
analyze the correlation of radiological imaging performed with HRCT in IPF with clinical tests
such as PFT, arterial blood gas(ABG) and 6-min walk test (6 MWT) which are frequently used
in the course of the disease, and their results with quantitative computed tomography.
Materials and Methods: Patients(n=63) with clinically stable, has a HRCT scan and with
PFT, 6 MWT and ABG evaluations within +/- 30 days were included in the study.
HRCT quantitative parameters MLD, kurtosis, skewness and % HAA were calculated using
DICOM based image processing software with semi-automated lung parenchyma
segmentation. Lungs were divided into 3 parts; area above the carina level as upper region, area
below the inferior pulmonary vein as lower region and the area between the upper and lower
region as the middle region and named as the divided HRCT model. All parameters were
calculated for these 3 regions. Demographic information, clinical tests and radiological findings
of the patients were analyzed.
Results: With spirometric evaluations of cases, negative correlation was found between
MLD, % HAA and divided lung densities, a positive correlation was found between all
skewness and kurtosis results. There were statistically significant positive correlations between
PaO2 with skewness and kurtosis values. There was a significant positive correlation between
PaCO2 and upper segment lung density. There was no significant relationship between 6 MWT
walking distance and quantitative parameters. While there was a statistically significant
relationship between 6 DYT initial SpO2 and MLD, total skewness, total kurtosis, upper-middle
segment LD, skewness and upper-middle-lower segment kurtosis, a statistically significant
relationship was found between ending SpO2 and all parameters.
Conclusion: Lung density, skewness and kurtosis measurements obtained by quantitative
analysis of HRCT in IPF cases were found to be correlated with clinical evaluations such as
PFT, ABG and 6 MWT. Quantitative analysis, which gives an objective result based on
measurability instead of visual evaluation, will provide an opportunity to evaluate the predictive
ability of the clinical situation in IPF patients.
Keywords: Idiopathic pulmonary fibrosis, quantitative analysis, high resolution computed
tomography, interstitial lung diseases