Luscinia Megarhynchos (Bülbül) şarkılarının Etnografik Ornitomüzikoloji incelemesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konservatuvar Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehveş Aydın

Danışman: Seyit Yöre

Özet:

Hayvan müziği, tarih boyunca insanlar için merak konusu olmuş ve 20. yüzyıl ortalarından itibaren de Zoomüzikoloji (Hayvan Müzikolojisi) alanında bilimsel olarak incelenmeye başlanmıştır. Sadece insana (Homo sapiens) özgü olduğu zannedilen müzik kültürünü ve estetik algıyı diğer hayvan türleri özelinde inceleyen araştırmacılar, doğadaki diğer müzikleri yeniden hatırlayıp kendi evrimsel köklerine yönelik derin bir kavrayış edinmeye ve antroposentrizm etkisinden çıkmaya başlamışlardır. Yazılı kaynak incelemesi sonucunda, dünya genelinde müziği en çok araştırılan hayvanların, bülbülün de dahil olduğu öz ötücü kuşlar ("Songbirds" / Passeri alt takımı) olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, öz ötücü kuş türlerinden geniş repertuvarı ve gece şarkılarıyla tanınan bülbül (Common nightingale / Luscinia megarhynchos) Türkiye'de de yaygın olması itibariyle araştırma için belirlenmiştir. Bu çalışma, özellikle Ornitoloji (Kuş Bilimi) ve Ornitomüzikoloji (Kuş Müzikolojisi) alanlarında Türkiye'de müziğin bir kuş türü özelinde incelendiği ilk araştırma olması bakımından gelecek çalışmalara da bir model oluşturacaktır. Karma yöntemli bu çalışma kapsamında iki ay süren etnografik saha araştırması, Türkiye'deki üç coğrafi bölge, dört şehir ve on dört habitat ile sınırlıdır. Profesyonel ses ekipmanlarıyla kaydedilen bülbül kültürüne ait şarkılardan 30 tanesi, biyoakustik ses analiz programında sonogram üzerinden incelenmiştir. Bu doğrultuda, 30 bülbül şarkısının müziksel ses ve müziksel form analizleri yapılmış olup şarkılarda yer alan tüm müziksel ve kültürel anlamlar Ornitomüzikoloji bağlamında açığa çıkarılmıştır.