Endometrium kanseri hastalarında HOTAIR ve miR-646'nın serum düzeylerinin tanısal ve prognostik öneminin araştırılması

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Tıp Fakültesi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RIZKI HARISMUNANDAR

Danışman: Abdurrahman Fatih Aydın

Özet:

Amaç: Kanserlerin erken tanısı, prognozun belirlenmesi ve takibi bu hastalıkların yönetilmesi ve hastaların sağlıklarına kavuşturulmaları açısından hayati öneme sahiptir. Bu amaçla sağlık çalışanlarına klinik bilgi ve öngörü sağlayacak biyobelirteçlerin tespit edilmesi önem kazanmaktadır. Endometrium kanserinin tanı ve takibi için kullanımda olan bir biyobelirteç ise bulunmamaktadır. HOTAIR, endometrium kanseri ile ilişkisi göz önüne alındığında aday bir biyobelirteç olarak öne çıkmaktadır. Ancak HOTAIR ve endometrium kanseri arasındaki ilişki doku düzeyinde gösterilmiş olmasına karşın bu ilişki serum düzeyinde araştırılmamıştır. Bu nedenle çalışmamızda HOTAIR’in ve HOTAIR ile endometrium kanseri arasındaki ilişkinin bir aracı olarak görülen miR-646’in serum düzeyleri ile endometrium kanseri riski, hastalığa ilişkin klinik ve patolojik değişkenler ve prognoz arasındaki ilişki araştırılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza İstanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakültesi jinekoloji ve jinekolojik onkoloji polikliniklerinden takipli endometrium kanseri tanısı alan 71 hasta ve 62 sağlıklı kişi çalışmaya dahil edildi. qRT-PCR yöntemiyle lnc HOTAIR ve miR-646 ekspresyon düzeyleri ölçüldü. Elde edilen sonuçlar; ki-kare, Mann-Whitney U, spearman korelasyon, Kaplan Meier testleri kullanılarak değerlendirildi.

Bulgular: Hasta ve kontrol grubu arasında yaş, sigara kullanımı ve BMI açısından anlamlı bir farklılık saptanmadı. Serum lncHOTAIR ekspresyon düzeyleri endometrium kanserli hasta grubunda kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı olarak artmış bulundu. Oysa lncHOTAIR ve klinik parametreler arasında bir anlamlı bir ilişki bulunmadı. Serum miR-646 ekspresyon düzeyleri bakımından endometrium kanserli hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık bulunmadı. Serum miR-646 değerleri ile grade, nüks ve lenf nodu tutulumu arasında bir ilişki bulunmamasına rağmen ileri evre hastalarda erken evre hastalara kıyasla miR-646 eskpresyon düzeyleri anlamlı olarak düşük saptandı. Serum HOTAIR ile miR-646 düzeyleri arasında ve ayrıca bu parametrelerle CA125 düzeyleri arasındada anlamlı bir korelasyon bulunmadı.

Sonuçlar: Bulgularımız hem HOTAIR hem de miR-646 ile EK arsında var olduğu bildirilmiş olan ilişkiyi farklı düzeylerde doğrulamaktadır. HOTAIR serum ekspresyon düzeylerinin hastalığın tanısı, miR-646 ekspresyon düzeylerinin ise evrelemesi açısından bir kullanım alanı olabileceği ancak performanslarının oldukça kısıtlı olduğu görülmüştür. Yeni çalışmalar, her iki ncRNA’nın EK hastalarının klinik tanı, takip ve prognozunu belirlemedeki rollerini belirlemede katkı sağlayacaktır.  

Anahtar kelimeler: endometrium kanseri, miRNA, lncRNA, ncRNA, miR-646, lncRNA, HOTAIR