TÜBERKÜLOZ TANISINDA VE ÇOK İLACA DİRENCİN (MDR) BELİRLENMESİNDE MICROSCOPIC-OBSERVATION DRUG SUSCEPTIBILITY (MODS) YÖNTEMİNİN DEĞERİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Deniz Sertel Şelale

Danışman: Meltem Uzun

Özet:

Tüberkülozun kontrol altına alınabilmesi için Mycobacterium tuberculosis kompleksi (MTBC) varlığının ve ilaçlara duyarlılığının belirlenmesinde ucuz, hızlı ve güvenilir testlerin varlığı çok önemlidir.

Çalışmada MODS yönteminin direkt tanı ve duyarlılık açısından performansının belirlenmesi için bu yöntem konvansiyonel kültür yöntemleri (Löwenstein-Jensen [LJ] kültürü, MGIT 960 sistemi [Mikobakteri üreme indikatör tüpleri: Mycobacteria Growth Indicator Tube]) ve standart duyarlılık yöntemi (MGIT sistemi) ile karşılaştırılmıştır.

İncelenen 331 balgam örneğinden 71’inde (%21,45) MODS yöntemiyle MTBC varlığı saptanmıştır. MODS yönteminin MTBC suşlarının saptanmasında duyarlılığı ve özgüllüğü (%95 güven aralığı [GA]) sırasıyla %95,95 (%91,5-100) ve 98,83 (%97,5-100) olarak bulunmuş; preparatı aside dirençli bakteri (ARB) açısından pozitif olan örneklerde duyarlılığının arttığı (%98,55 [%95,7-100]) belirlenmiştir. İsoniazide direncin belirlenmesinde MODS yönteminin duyarlılığı ve özgüllüğü (%95 GA) sırasıyla %87,10 (%75,3-98,9) ve %100 (% 100-100), rifampisine direncin belirlenmesinde sırasıyla  %85,71 (%67,4-100) ve %96,49 (%91,7-100) ve çok ilaca dirençli suşların belirlenmesinde sırasıyla %92,31 (%77,8-100) ve %96,55 (%91,9-100) olarak bulunmuştur. Medyan kültür pozitifliği süresi MGIT sistemi (8 gün) ve MODS yöntemi ile (8 gün) benzer bulunmuşken, LJ kültürünün pozitifleşmesi anlamlı ölçüde daha uzun (20 gün) sürmüştür (her iki karşılaştırma için p=0,000). MODS yöntemiyle duyarlılık sonuçları MGIT sistemine kıyasla anlamlı ölçüde daha kısa sürede alınmıştır (sırasıyla medyan 8 gün, 20 gün, p=0,000).

Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar MODS yönteminin tüberkülozun direkt tanısında ve suşların isoniazide ve rifampisine duyarlılıklarının belirlenmesinde yüksek perfomansa sahip hızlı ve ucuz bir yöntem olduğunu ve kaynakları kısıtlı olan merkezler başta olmak üzere laboratuvarlarda rutin olarak uygulanabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler : M. tuberculosis, çok ilaca dirençli tüberküloz, ilaç direnci, isoniazid, rifampisin

Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: 31970