Tarım temalı medya içeriklerinin Türkiye'deki çiftçiler üzerindeki etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Fakültesi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE EKİNCİ

Danışman: İbrahim Sena Arvas

Özet:

İnsanlığın en eski uğraşı olan tarım, bitkisel ve hayvansal tohum ve damızlık kullanılarak, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesini kapsayan faaliyettir. Bundan tam on iki bin yıl önce, Dicle- Fırat nehirleri arasında yer alan Mezopotamya'da insanlar toprağı sulamayı, yakaladıkları hayvanları kendileri için çoğaltmayı ve yetiştirmeyi, tahılları yeniden üretmeyi yani tohum elde etmeyi ve ekmeyi öğrenmişlerdir. Tarımla yerleşik hayat başlamış, şehirler kurulmuştur. İnsanlık tarihine bakıldığında iki önemli devrim görülür; bunlardan birincisi Tarım Devrimi, ikincisi ise Sanayi Devrimidir. Yemek, içmek ihtiyaçlar hiyerarşisinin en başında gelmektedir ve birinci derecede ihtiyaçtır. Tarım olmadan yemek, içmek, gıda üretmek ve insanlığı beslemek mümkün değildir. 2050 yılında dünya nüfusunun 10 milyar kişiye ulaşacağı ön görüsüyle, gıdaya erişim tehdit haline gelmekte ve nüfusa paralel olarak tarımsal üretimin de en az yüzde 60 artması gerekmektedir. Ancak Green Revolution (Yeşil Devrim) sonrası dünyadaki tarıma uygun toprakların neredeyse tamamı üretime açıldığı için nüfus artışı, iklim krizinin tarımsal üretimde oluşturduğu baskı, Covid-19 pandemisinin tetiklediği gıda krizi ve tedarik zincirindeki bozulmalar "tarımsal üretimi" yerelde ve küreselde daha önemli hale getirmiştir. Tarımın yerel ve küresel stratejik öneminden yola çıkarak, bu çalışmada geçmişten günümüze Türkiye'deki tarım politikaları ele alınmış ve tarımda bugün karşı karşıya kalınan sorunlara 'medya-tarım ilişkisi', 'tarımın medyada yapılanması', 'çiftçilerin tarım medyası ile etkileşimi' üzerinden analizler yapılmıştır. Karma yöntem anlayışıyla hazırlanan çalışmada tarımın tarihsel süreçte ekonomi-politiği ve medyadaki yapılanması; ilgili literatür taranarak ve alanında uzman gazeteci, siyasetçi ve STK'ların görüşlerine başvurularak anlatılmıştır. Çalışmada ayrıca, tarımın gelecekte medyada nasıl yapılanması gerektiği, tarım temalı medya, haber ve içeriklerin çiftçiler üzerindeki etkileri, çiftçilere uygulanan anket araştırması sonucu elde edilen bulgularla ortaya konmuştur. Genç Cumhuriyet'te ekonominin temeli ziraattır. Ancak bugün gelinen noktada Türkiye tarımda girdilerde, üretim ve fiyat politikasında dışa bağımlı hale gelmiş ve bu politikalar sonucu Türkiye, hem küresel pazara entegre olmuş hem de küresel (çok uluslu) şirketlerin pazarı haline gelmiştir. Geçmişten süregelen politikaların oluşturduğu bu sorunlar ve günümüzde yaşanan gelişmeler karşısında, çiftçiler medyada sesini daha fazla duyurmak istemekte, tarımsal haber ve içeriklerin medyada daha fazla yer almasını talep etmektedir. Ancak tarım habercilik anlamında ana akım medyada yeterince gelişim kaydedememiştir. Görsel ve dijital (yeni) medyada tarım haber ve içeriklerine daha fazla yer verilmesi, tarımsal kanalların sayısının ve niteliğinin arttırılması Türkiye'de tarım sektörünün sorunlarının çözümüne katkı sunacaktır.