Akut ekstremite iskemisine maruz bırakılan sıçanlarda nikardipinin iskemi/reperfüzyon hasarını engellemedeki rolü


Creative Commons License

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEMİLE SEDA PAMUK

Danışman: Türkan Tansel

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Amaç: Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sık görülen ekstremite iskemisi önemli mortalite ve morbidite sebeplerinden biridir. İskemi ve reperfüzyon sürecinde hasarın büyük bölümünün reperfüzyon sürecinde oluştuğu ve reaktif oksijen radikallerinin dokuların hasarlanmasında büyük rol oynadığı bilinmektedir. Bu çalışmada bir kalsiyum kanal blokörü olan Nikardipinin vazodilatasyon ve kalsiyum blokaj etkisinin akut ekstremite iskemisine maruz bırakılan sıçanlarda iskemi ve reperfüzyon hasarını engellemedeki rolü araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada ortalama ağırlıkları 200-400 gr olan 24 adet erkek Wistar Albino cinsi sıçan rastgele 4 gruba ayrıldı. Kontrol grubu(n=6) sıçanlara sadece deri altı kesi yapıldı. İskemi-reperfüzyon (İR) grubu(n=6) sıçanlarda infrarenal abdominal aort 60 dk süreyle klemplenerek iskemi oluşturuldu, sonra klempler kaldırılarak 120 dk reperfüzyon yapıldı. İskemi-reperfüzyon (İR)+düşük doz nikardipin(n=6) (10 mg/ml) grubu sıçanlara cerrahi işlemden 4 gün önce başlanılarak her gün tek doz intraperitoneal yolla nikardipin uygulandı. İskemi-reperfüzyon (İR)+yüksek doz nikardipin(n=6) (20 mg/ml) grubu sıçanlara cerrahi işlemden 4 gün önce başlanılarak her gün tek doz intraperitoneal yolla nikardipin uygulandı. Nikardipin tedavisi tamamlandıktan sonra sıçanlarda infrarenal abdominal aort 60 dk süreyle klemplenerek iskemi oluşturuldu, sonra klempler kaldırılarak 120 dk reperfüzyon yapıldı. Reperfüzyon süresi bitince kontrol grubu dâhil olmak üzere tüm sıçanlar sakrifiye edilerek uygun kan örnekleri alındı, kas ve aort dokusu patolojik değerlendirme için çıkarılarak uygun koşullarda saklandı. İncelemeler serum ve doku materyalleri üzerinde yapıldı ve özellikle prooksidan-antioksidan sistem ve inflamasyon ile ilgili monoklonal antikorlardaki değişimler araştırıldı. Bu çerçevede HIF-1 alfa antikoru, ICAM-1 Antikoru, VCAM-1 Antikoru, MMP 3 ve MMP9 antikoru, Rat myeloperoxidase (MPO), Rat signal transducer and activator of Transcription 1 (STAT1), Rat mitogen activated protein kinase (MAPK), Glutathione Peroksidaz (GSH-PX), reaktif oksijen türleri (ROS), malondialdehit (MDA), proteinlerin ileri oksidasyon ürünleri (AOPP) antioksidan aktivite (FRAP), Total-SH, Süperoksıt dismutaz (SOD) ve Katalaz çalışıldı. Bulgular: Biyokimyasal incelemelerde iskemi/ reperfuzyon modeli oluşturulan sıçanların serumlarında SODs, GSH-Px ve katalaz enzimlerinde kontrol grubuna bir farklılık göstermediği, MPO aktivite düzeylerinin ise iskemi de anlamlı artıp, tedavi gruplarında anlamlı olarak azaldığı görüldü. MAPK ve STAT1 düzeylerinde ise iskemi uygulamasıyla anlamlı artış, tedavi ile anlamlı azalma tespit edildi. Serum ROS, MDA, Total SH ve AOPP düzeyleri iskemi uygulaması ile anlamlı artış, FRAP düzeylerinde de düşüş görüldü. Tedavi gruplarında ise MDA ve FRAP anlamlı olarak azalırken, ROS, Total SH ve AOPP de değişiklik görülmedi. HIF-1 alfa antikoru, ICAM-1 Antikoru, VCAM-1 Antikoru, MMP-3 ve MMP-9 antikoru iskemik grupta pozitif boyanma gösterirken, tedavi grubunda daha zayıf boyandığı görüldü.

Sonuç: Sonuç olarak, İR grubunda alt ekstremitede iskemi- reperfüzyon hasarı oluştuğunu ve nikardipin tedavisinin bu hasara karşı koruyucu etkisinin olduğunu söyleyebiliriz.