XIV. YÜZYILA ΑİΤ RİSÂLETÜ'L-İSLÂM ADLI ESERİN 40a-80b YAPRAKLARI ÜZERİNDE DİL İNCELEMESİ (GİRİŞ-METİN-GRAMER-DİZİN)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ömer Bartu

Danışman: Aslı Zengin

Özet:

Dil özelliklerinden ve ithaf edildiği Yakup b. Yahşı Bey’in yaşadığı devirden hareketle eserin XIV. yüzyılın ilk yarısına ait olduğu düşünülmektedir. Müellifi, Yakup b. Yahşi Bey’in kitaba başlamadan önce kendisinden istediklerini şu şekilde özetlemektedir: İlim denizinden birkaç damlayı cem ederek İslam ve imanın niteliği; taat ve ibadetler; zikir; masiyet; dinde men edilen hususlar ve küfre neden olan kelimeler ve bazı kıssalar hakkında malumat vermek. Yahşı Bey’in bu isteği üzerine müellif eseri Arapçadan Türkçeye tercüme etmiştir.

Yazmanın üç ayrı nüshası tespit edilmiştir: Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Hazine Bölümü, Nr. 201, Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Mil Yaz A 8040 ve Koç Üniversitesi Yazmalar Koleksiyonu MS 367. Yazmanın her üç nüshası da sondan eksik olduğu için istinsah kaydına rastlanmamaktadır. Yazar kendi adını da hiç bir yerde zikretmemiştir. Yazmanın müstensihi hakkında da herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Çalışma dört bölümden oluşacaktır: Birinci bölümde eserin ait olduğu Eski Anadolu Türkçesi dil devresi hakkında bilgi verilecek, eserin muhtevası, nüshaları… vs. tanıtılacaktır. İkinci bölümde eserin transkripsiyonu yapılacak. Üçüncü bölümde eser üzerinde fonetik ve morfolojik inceleme yapılacak. Dördüncü bölümde eserin dizini hazırlanacaktır.