Katılımcı kültür olgusu bağlamında televizyon dramalarını sosyal medya üzerinden okumak


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sinema Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZLEM ÇAĞLAN BİLSEL

Danışman: Seçkin Özmen

Özet:

Yeni iletişim teknolojilerinin gelişip yaygınlaşmasına bağlı olarak, geleneksel medyanın yeni iletişim teknolojilerini bünyesine katması sonucunda medyalar arasındaki ayrımlar giderek silikleşmeye başlamıştır. Televizyonun yeni iletişim teknolojilerini yakınsaması; izleyicilerin istedikleri programları istedikleri zamanda ve mekânda izleyebilmelerini ve birçok farklı mecrayı aynı anda takip edebilmelerini mümkün kılmıştır. Yakınsama medya içeriklerini ve içeriklerin tüketilme biçimini değiştirmiş ve dönüştürmüştür. Televizyon programlarının farklı medya platformlarında akışını mümkün kılan yakınsama, izleyicilerin aktif katılımına dayanan kültürel bir süreçtir. İzleyicilerin, kullanıcıların, tüketicilerin ve hayranların sosyal medya platformlarında aktif bir şekilde içerik oluşturarak kültür yaratmaları da katılımcı kültür kavramsallaştırmasına karşılık gelmektedir. Yakınsayan medya ile izleyiciler/kullanıcılar medya metinlerinin üretim ve tüketim sürecine dâhil olarak etkileşimli bir katılım kültürü oluşturmaktadırlar. Televizyon program türlerinden olan televizyon dramaları adına kanallar veya yapımcılar tarafından resmi sosyal medya hesapları açılmasıyla izleme pratiği; aynı ilgi ve kültürü paylaşan bireylerin bir araya gelebileceği, yorum yapabileceği, sıradan bir izleyicinin görüşlerini birçok kişinin yanında yapımcı, yönetmen ve senaristlere iletebileceği, dramadaki herhangi bir gelişmeye ve sahneye tepki verebileceği, hatta gelecek sahnelere yönelik istekte ve tahminde bulunabileceği katılımcı ve kültürel bir etkinliğe dönüşmüştür. Televizyon dramalarının sosyal medya kullanım biçimleri doğrultusunda izleyiciler kullanıcı ve katılımcı nosyonuna bürünerek paylaşılan içerikleri yeniden üretip dolaşıma sokarak, diğer hayranlarla veya izleyicilerle etkileşimli bir şekilde bir araya gelerek, dramaya ilişkin bilgileri yayarak katılımcı kültürün evrenini genişletmektedir. Buradan hareketle, çalışmada televizyon dramalarının sosyal medya platformlarını kullanım biçimlerinin katılımcı kültüre ne tür bir katkı sağladığını, izleyicilerin sosyal medyada ne tür katılım tutum ve davranışları gösterdiğini, katılım düzeylerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma 18-55 yaş ve üzeri televizyon draması izleyen ve sosyal medya kullanan katılımcılara uygulanmıştır. SPSS programında analizi yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlar neticesinde televizyon dramalarının sosyal medya kullanım biçimlerinin katılımcı kültürü besleyerek katılım kültürünün evrenini genişlettiği, katılımcıların sosyal medya platformlarında çok çeşitli katılım tutum ve davranışlarını farklı amaçlarla ve farklı düzeylerde gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Televizyon Dramaları, Yakınsama, Sosyal Medya, Katılımcı Kültür, Katılım.