Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYNİL SUNAY
Danışman: Mehmet Atalay
Özet:
Bu çalışmanın amacı, Cumhuriyet devrinin sanat ve fikir alanında önemli simalarından olan Necip Fazıl Kısakürek'in yaşamını, psikobiyografik perspektifle yorumlayarak eserlerinde serdettiği ifadeler, girdiği mücadele ve benimsediği ideoloji çerçevesinde tahlil etmeye çalışmaktır. Psikolojinin alt dalı olan psikanalizin kavram ve varsayımları temel başvuru kaynağı olmak üzere literatür taramasında edinilen bilgilerle Necip Fazıl'ın yaşamı incelenmiştir. Yöntem olarak psikanalitik kuram esas alınmıştır. Sigmund Freud'un kurduğu, zamanla farklı bakış açılarıyla zenginleştirilen psikanalitik kuram, bağdaştırdığımız bileşenleriyle çalışmamızda adeta takım çantası olarak işlev görmüştür. Sanatçı ve aksiyoner kimliğiyle kendinden söz ettiren bir fikir adamının yaşam öyküsünün ortaya konulması ve dini dönüşümü üzerinden kişiliğinin, temel dinamikler ve destekleyici mahiyetteki kaynaklar ışığında gelişimsel bir bakışla analiz edilmesi amaçlanmıştır. Belirlenen temalar çerçevesinde Necip Fazıl'ın yaşam örgüsünde iç dünyasına yönelip, tutarlı açıklamalar getirilmiş ve yorumlama faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak psikobiyografik bakışla literatürden edinilen veriler yardımıyla geçmiş yaşantılarında, ilerleyen yıllardaki yönelim, karar ve manevralarına basamaklık ederek motivasyon kaynağı oluşturan duygu, güdü, psikolojik tandanslı öğeler tespit edilmiştir. Eserleri ve onun hakkında kaleme alınan kaynaklar baz alınıp psikolojinin sunduğu kavramsal çerçeve ve teorik yapı, kendi betimlemeleriyle karşılaştırmalı incelenerek davranışlarının ve söylemlerinin, iç dünyasındaki bağlantı noktaları ve satır aralarındaki yansımaları belirlenmiştir. Din psikolojisi çerçevesinde dini dönüşümü ve nesne ilişkileri kapsamında bağlanma figürlerine değinilerek Abdülhakim Arvasî'yle özdeşimi analiz edilmiş, ben algısının, yalnızlığının, öfkesinin, kahramanlık idealinin dini temayülleriyle paralel olarak dönüştüğü saptanmıştır. Araştırma sonucunda esas aldığımız kuramın, Necip Fazıl'ın hayatında gerçekleşen hadiselerde ve dönüm noktalarında önemli ölçüde izdüşümlerinin olduğu görülerek incelenen temaların, söz konusu kuramla örtüştüğü tespit edilmiştir.