Obez çocuk ve adolesanlarda anjiogenik belirteçlerin karaciğer yağlanması ile ilişkisinin incelenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Samed Emre DARILMAZ

Danışman: Seldağ Bekpınar

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Çocuklar ve adolesanlarda obezite ve buna bağlı metabolik bozuklukların görülme sıklığı giderek artmaktadır. Bu nedenle, obeziteye bağlı sağlık sorunlarının nedenlerini araştırmak ve bunları önlemeye yönelik çabalar önem kazanmaktadır. Anjiyogenezin, adipoz dokunun genişleme kapasitesi ve buna bağlı metabolik bozukluklar üzerindeki etkileri bilindiğinden, bu tez çalışmasında obez çocuk ve adolesanların serumlarında bazı pro- ve anti-anjiyogenik faktörleri ölçerek obezitenin anjiyogenezi nasıl etkilediğini ve bu değişimlerin karaciğer yağlanması ile ilişkisini araştırmayı amaçladık. Bu doğrultuda, 60 obez çocuk ve 24 sağlıklı kontrol gruba dahil edildi. Obez çocuklar, karaciğer yağlanması olmayanlar, evre 1 ve evre 2 karaciğer yağlanması olanlar olmak üzere 3 gruba ayrıldı. Ayrıca, çocuklar insüline duyarlı ve insüline dirençli olmak üzere iki gruba ayrıldı. Antropometrik ve rutin biyokimyasal ölçümlerin yanı sıra, serumda anti-anjiyogenik faktör olarak anjiyopoietin-1 (Ang-1) ve vasküler endotel büyüme faktörü 165b (VEGF165b) düzeyleri ölçüldü. Pro-anjiyogenik faktör olarak ise vasküler endotel büyüme faktörü-A (VEGF-A), vasküler endotel büyüme faktörü reseptörü-2 (VEGFR-2), fibroblast büyüme faktörü-2 (FGF-2) ve P-selektin düzeyleri belirlendi. Normal kilolu çocuklarla karşılaştırıldığında, tüm obez çocuklarda Ang-1 düzeyleri anlamlı şekilde yüksek bulundu. Ang-1 düzeyleri, karaciğer yağlanması olan ve olmayan obez gruplar arasında farklılık göstermedi. Çalışmaya katılan çocuklar insülin duyarlı ve insüline dirençli olarak iki gruba ayrıldığında, insüline dirençli çocuklarda Ang-1 ve VEGF165b düzeylerinin anlamlı şekilde arttığı görüldü. Bu antianjiyogenik faktör düzeyleri, trombosit ve lökosit sayılarıyla da pozitif korelasyonlar gösterdi. Sonuçlar, obez çocuklarda insülin direncinin anjiyogenezdeki baskılanma ile eş zamanlı gerçekleştiğini ve bunun inflamasyon gelişimine yol açabileceğini düşündürdü. Ancak, karaciğer yağlanması olan ve olmayan obez gruplar arasında serum anjiyogenik faktör düzeylerinde anlamlı bir fark belirlenemedi.